Nieprawidłowo leczona cukrzyca może prowadzić do licznych, groźnych dla zdrowia powikłań. Osoby na nią chorujące częściej trafiają do szpitala z powodu różnych komplikacji. Dieta stanowi podstawę leczenia tej choroby, w związku z tym warto wiedzieć jak dobrze skomponować posiłki chorego i jakie przekąski warto przynieść cukrzykowi do szpitala gdy udajemy się w odwiedziny.
Modyfikacja stylu życia polegająca między innymi na zmianie diety i aktywności fizycznej, optymalizacja masy ciała oraz odpowiednio dobrana farmakoterapia pozwala na uniknięcie groźnych dla zdrowia i życia powikłań. Niestety wielu pacjentów z różnych przyczyn, często również niezwiązanych z cukrzycą, trafia do szpitala. Wówczas dbałość o dietę jest szczególnie ważna - pozwala na utrzymanie dobrego samopoczucia chorego, odpowiedniego stanu odżywienia organizmu i glikemii. Decydując się na odwiedziny w szpitalu często przynosimy chorym różnego rodzaju przekąski. Sprawdźmy jakie produkty i posiłki warto wybrać, a jakich powinniśmy unikać przynosząc je do szpitala osobie chorującej na cukrzycę.

Spis treści:

  1. Jak powinna wyglądać dieta cukrzyka?
  2. Zdrowe przekąski dla cukrzyka

Jak powinna wyglądać dieta cukrzyka?

Głównym celem diety osoby chorującej na cukrzycę jest uzyskanie wartości docelowych w zakresie glikemii, czyli normalizacja poziomu glukozy we krwi. Dlatego dieta cukrzyka powinna być oparta o produkty o niskim stopniu przetworzenia. Podstawą diety powinny być warzywa i owoce – optymalnie surowe, kiedy to możliwe spożywane w całości i nierozdrobnione, co w warunkach szpitalnych nie zawsze jest łatwe. Produkty zbożowe z pełnego ziarna, czyli grube kasze (np. gryczana, pęczak, jaglana), makarony z mąki z pełnego przemiału, pieczywo pełnoziarniste, płatki naturalne (np. owsiane, żytnie), ryż brązowy, czarny są ważnym elementem diety cukrzyka. Kluczową rolę odgrywają również odpowiednie źródła białka – tu oprócz chudego mięsa (pierś z kurczaka, indyka), ryb (zarówno chudych gatunków takich jak dorsz, miruna, jak i tłustych, np. łosoś, halibut, tuńczyk), jaj i odtłuszczonego nabiału warto wprowadzić na stałe rośliny strączkowe takie jak soczewica, groch, groszek zielony czy bób. Uzupełnieniem diety powinny być oleje roślinne (np. oliwę z oliwek, olej lniany, rzepakowy) oraz orzechy, nasiona i pestki. Oprócz odpowiedniego wyboru produktów warto również kontrolować wielkość porcji i ilość i rodzaj węglowodanów w diecie, w czym pomocny może być indeks glikemiczny (IG).

Zdrowe przekąski dla cukrzyka

Posiadając podstawową wiedzę dotyczącą tego jak powinna wyglądać dieta cukrzyka łatwiej nam będzie wybrać odpowiednie produkty. Im prostsze i mniej przetworzone są to produkty, tym korzystniejsze będą dla naszego chorego.

#1 Kawałki warzyw do chrupania

W posiłkach serwowanych w szpitalu często ilość surowych warzyw jest niewystarczająca w stosunku do potrzeb pacjentów chorujących na cukrzycę. Idąc w odwiedziny warto zatem przygotować warzywa do chrupania. Mogą to być już wstępnie obrane i pokrojone przez nas produkty, jak np. słupki marchewki, kalarepy, ogórka, selera naciowego czy kawałki rzodkiewki. Jeśli nie mamy czasu na obieranie możemy zaopatrzyć się w pomidorki koktajlowe czy małą marchewkę w opakowaniu, tzw. baby carrots.

#2 Owoce i orzechy

Niektóre owoce, szczególnie dojrzałe mogą mieć wyższy indeks glikemiczny, co w uproszczeniu oznacza, że glukoza we krwi osoby chorej po spożyciu tego typu produktów wzrasta szybciej. Przed gwałtownym wzrostem zabezpieczyć w pewien sposób może cukrzyka połączenie spożycia owoców z orzechami. Warto postawić na owoce mniej dojrzałe o niższym indeksie glikemicznym, a przynosząc pomarańcze, mandarynki, kiwi, jabłka czy warto zabrać ze sobą paczkę orzechów.

#3 Jogurt z owocami

Owoce można połączyć również z nabiałem. Ważna jest obecność odpowiedniej ilości białka w takim produkcie. Dobrym wyborem może być jogurt typu skyr czy po prostu jogurty wysokobiałkowe. Ważne, aby były naturalne, bez dodatku cukru. Słodkości dodadzą jogurtom owoce. Zabierz cukrzykowi do szpitala np. kubeczek skyru naturalnego i paczkę borówek lub jeżyn.

#4 Kolorowe kanapki

Gdy cukrzykowi dopisuje apetyt w szpitalu, a okres rekonwalescencji się wydłuża warto zabrać ze sobą nieco bardziej kaloryczny posiłek. Dobrym i praktycznym rozwiązaniem jest będzie przygotowanie kanapki. Chleb razowy pełnoziarnisty posmaruj margaryną lub pesto, połóż sałatę, rukolę lub szpinak, pieczoną pierś z kurczaka, porządne plastry pomidora, przykryj drugą kromką chleba i zapakuj do pojemnika.

#5 Sałatka z makaronem pełnoziarnistym

Urozmaiceniem posiłków szpitalnych może być sałatka z pełnoziarnistym makaronem, którą można spożyć na zimno, bez podgrzewania. Musi być jednak oczywiście odpowiednio skomponowana. Makaron pełnoziarnisty wymieszaj z pomidorkami koktajlowymi i drobno pokrojonymi pomidorkami suszonymi, dodaj ciecierzycę z puszki, posiekane liście szpinaku i bazylii, oliwę z oliwek i zioła prowansalskie. Całość posyp prażonymi pestkami dyni.

 

Podsumowanie

Pobyt w szpitalu może trwać od kilku do nawet, kilkunastu dni. Wiedząc jak ważną rolę odgrywa dieta w przypadku osób chorych na cukrzycę, idąc w odwiedziny do szpitala warto zadbać zdrowe i pożywne przekąski.

 

 

PIŚMIENNICTWO

  • Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2024 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Curr Top Diabetes, 2023; 4.
  • Szczerba E, Barbaresko J, Schiemann T. i wsp.Diet in the management of type 2 diabetes: umbrella review of systematic reviews with meta-analyses of randomised controlled trials. BMJ Med. 2023; 9;2(1):e000664.
  • Cena H, Calder PC. Defining a healthy diet: evidence for the role of contemporary dietary patterns in health and disease. 2020; 12(2): 334.
  • Talerz zdrowego żywienia. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa, 2020. Dostęp online: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/talerz-zdrowego-zywienia/ [30.07.2024].