Każdy z nas zdaje sobie sprawę, że odpowiednia dieta jest niezbędna do regeneracji organizmu. Jeszcze ważniejsze jest to zwłaszcza w czasie pobytu w szpitalu. W takim okresie należy jeszcze bardziej zadbać o to, co zjadamy. Zdarza się jednak, że jedzenie szpitalne nie odpowiada naszym preferencjom smakowym. Stwarza to ryzyko tego, że nie zjemy odpowiedniej ilości kalorii czy białka a to może wpływać na proces i czas regeneracji. Dlatego wiele osób przed pobytem w szpitalu zastanawia się, jakie dodatkowe jedzenie może zabrać ze sobą do szpitala, żeby lepiej wspierać organizm?

po operacji

Spis treści:

  1. Najważniejsze zasady diety podczas hospitalizacji
  2. Jedzenie do szpitala - co zabrać?
  3. Dlaczego białko jest ważne?
  4. Jedzenie do szpitala - co zabrać?

Najważniejsze zasady diety podczas hospitalizacji

Przede wszystkim zacznijmy od tego, że dieta w czasie pobytu w szpitalu zwykle powinna być bardziej odżywcza. Najczęściej powinna być również bogatobiałkowa. Dotyczy to zwłaszcza osób, których pobyt w szpitalu związany jest m.in. z: zabiegami chirurgicznymi, złamaniami, infekcjami, urazami, udarami mózgu czy zawałami serca. Powodem do zwiększonego zapotrzebowania może być również np. poród (zwłaszcza przy cięciu cesarskim). Na szczególną uwagę zasługują również osoby starsze. U takich osób, z powodu już samego wieku, zapotrzebowanie na białko często jest wyższe. Widzimy więc, że tak naprawdę, bardzo wiele przyczyn, z powodu których trafiliśmy do szpitala, i niezależnie od naszego wieku, często wymaga dodatkowego wsparcia żywieniowego.

Bardzo często, podczas pobytu w szpitalu, zalecana jest również dieta łatwostrawna. Jest to dieta, w której eliminuje się pokarmy tłuste, smażone i ciężkostrawne. Mogą one bowiem zbyt obciążać przewód pokarmowy i być źle tolerowane. Faktycznie, zwłaszcza w czasie pobytu w szpitalu, powinniśmy wybierać potrawy lekkostrawne. Zdecydowanie bardziej polecane są dania gotowane i duszone niż smażone.

Ważne jest również, aby posiłki były spożywane regularnie. Zalecana ilość posiłków to zwykle od 4 do 6 dziennie, przy czym kolacja powinna być zjedzona około 2 godzin przed snem. W przypadku tych dwóch zaleceń może pojawić się podstawowy problem. Jedzenie szpitalne zwykle nie obejmuje tak dużej ilości posiłków a kolacja podawana jest dość wcześnie (około godziny 17.00 – 18.00). Powoduje to, że najczęściej musimy zabierać do szpitala dodatkowe jedzenie. Jak już wcześniej wspomniano, zazwyczaj zaleca się, żeby posiłki były mniejsze ale częstsze. Trzymanie się tej zasady ułatwia trawienie. Będzie to też idealna opcja dla osób, które podczas jedzenia dość szybko odczuwają sytość (a to duża grupa chorych). Niestety, jedzenie standardowo podawane w szpitalach to najczęściej odwrotna zasada –  posiłki objętościowo są dość duże ale podawane tylko 3 – 4 razy w ciągu dnia. Może to powodować to,  że nie zjadamy od razu całej porcji. W sytuacji szpitalnej jest to problem, ponieważ niezjedzona reszta posiłku ostygnie, a nie mając możliwości odgrzania, zostanie później po prostu wyrzucona. Pozostaje więc pytanie: jakie jedzenie zabrać ze sobą do szpitala?

Jedzenie do szpitala - co zabrać?

Najczęściej do szpitala wybierane są produkty, które nie psują się łatwo. To bardzo dobra zasada. Nie zawsze w oddziale dostępna jest lodówka, co powoduje, że wybieramy raczej produkty suche. Jakie suche jedzenie zabrać do szpitala? Najczęściej są to różnego rodzaju zbożowe przekąski typu wafle ryżowe, biszkopty, sucharki czy paluszki. Popularne są również słodycze, jednakże nie jest to najlepszy wybór z uwagi na niską wartość odżywczą – brakuje tam białka (lub jest go bardzo mało), tak ważnego do regeneracji, nie ma również zbyt dużej ilości witamin i składników mineralnych. A są one równie ważne do dobrej regeneracji jak białko. Do ważnych składników mineralnych będzie należał m.in. cynk. Jest on niezbędny do prawidłowego działania układu odpornościowego czy do gojenia ran. Bardzo ważne będą witaminy z grupy B, które uczestniczą w wielu reakcjach zachodzących w organizmie. Bez nich odbudowa nie będzie tak efektywna. Źródłem witamin i niektórych składników mineralnych mogą być np. warzywa i owoce. Jak najbardziej są one polecane podczas pobytu w szpitalu. Mogą być świetną przekąską pomiędzy posiłkami. Pamiętajmy jednak, że nie każda osoba będzie mogła jeść wszystkie warzywa i owoce. Czasami pobyt w szpitalu i choroba wymagają od nas czasowego wprowadzenia warzyw i owoców np. w postaci gotowanej czy pieczonej. O to, czy możemy jeść wszystkie warzywa i owoce i w jakiej formie najlepiej byłoby dopytać lekarza prowadzącego. Tak czy inaczej, owoce i warzywa są bardzo zdrowe i należy je wprowadzać do diety np. w formie past jeśli surowe sa niewskazane. Nadal jednak nierozwiązany zostanie problem z białkiem. Pomimo, że warzywa i owoce dostarczają dużą ilość witamin, składników mineralnych i błonnika pokarmowego to nadal dostarczają małą ilość białka.

Dlaczego białko jest ważne?

Białko jest niezbędne do odbudowy tkanek i regeneracji po chorobie. W czasie np. infekcji czy po zabiegach dochodzi do zwiększonego zużycia białek. Tak naprawdę większość pobytów w szpitalu będzie wymagała wprowadzenia do codziennej diety większych ilości białka. Potrzebujemy go np. do zagojenia rany czy wspierania układu odpornościowego. W zasadzie, każda komórka naszego ciała potrzebuje białka. A w czasie choroby będzie to tym istotniejsze. Trzeba więc codziennie dostarczać białko za pomocą diety. Najlepszymi źródłami najbardziej pełnowartościowego białka są: chude mięsa, ryby, jaja oraz nabiał (jogurty, twarogi, kefiry itd.). Niestety, są to jednocześnie produkty, które łatwo ulegają zepsuciu. Nabiał i mięso bezwzględnie należy przechowywać w lodówce. Dodatkowo, część z nich wymaga wcześniejszej obróbki cieplnej, np. ugotowania. W warunkach szpitalnych nie ma na to miejsca. Do szpitala zabieramy więc raczej jedzenie, które można przechowywać bez lodówki i które nie wymaga specjalnego przygotowania. W przypadku wyżej wymienionych produktów będzie to trudne. Wyjątkiem mogą być np. kabanosy. Faktycznie, są źródłem białka. Zawierają jednak jednocześnie dużą ilość soli a to powoduje, że wiele osób powinno je ograniczać w diecie. Zwykle są również produkowane z tłustego, czerwonego mięsa a ono również powinno być ograniczane. Bardzo dobrym źródłem białka są również rośliny strączkowe, np. soczewica, ciecierzyca, fasola. Jednak produkty te związane są z dwoma podstawowymi problemami. Pierwszym problemem jest to, że w czasie hospitalizacji ich tolerancja może być pogorszona. Dlaczego? Produkty te oprócz tego, że zawierają białko, zawierają również sporą ilość błonnika pokarmowego. Drugim problemem jest to, że  strączki albo wymagają wcześniejszego ugotowania albo, jeśli stosowane są strączki w puszce, wymagają po otwarciu przechowywania w lodówce.

Rozwiązaniem w takiej sytuacji, kiedy chcemy dostarczyć białko a pokrycie zapotrzebowania na nie przy użyciu diety szpitalnej oraz jedzenia przyniesionego z domu nie jest możliwe może być zalecona przez lekarza żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, np. produkty z linii Nutridrink. Są to specjalne preparaty stworzone pod potrzeby osób chorych, które wymagają wsparcia  żywieniowego. W przypadku pobytu w szpitalu dedykowanym produktem dla takich pacjentów jest Nutridrink Protein bogaty w białko. A jak wspominaliśmy powyżej, białko jest kluczowe podczas pobytu w szpitalu. Dodatkowo, Nutridrink Protein zawiera potrzebne organizmowi witaminy i składniki mineralne. Nie jest to więc preparat dostarczający jedynie białka. Może być wsparciem codziennej diety przed, w trakcie i po pobycie w szpitalu. Produkty tego typu można należy przechowywać poza lodówką. Dopiero w sytuacji, jeśli otworzymy buteleczkę i jej nie wypijemy, produkt należy przechowywać w lodówce. Znacznie rozwiązuje to problem braku lodówki w szpitalu. Preparaty z linii Nutridrink dostępne są w formie płynnej gotowej do spożycia – jest to zaleta ponieważ nie wymagają żadnego przygotowania. Dodatkowo, mają małą objętość a więc nie powodują uczucia pełności. Przed wypiciem wystarczy wstrząsnąć buteleczkę a następnie wypić powoli w ciągu 15 do 30 minut.

Jedzenie do szpitala - co zabrać?

Podstawą diety podczas pobytu w szpitalu może być oczywiście standardowe jedzenie szpitalne. Warto jednak zabrać dodatkowe jedzenie, które można zjadać pomiędzy posiłkami podawanymi w szpitalu. Trzeba również pamiętać o płynach! Nawodnienie jest równie ważne, co dostarczenie wszystkich składników za pomocą diety. Do szpitala oczywiście najlepiej zabrać po prostu wodę. Jest to najlepszy płyn, który powinniśmy wypijać w ciągu dnia. Najbardziej polecana jest standardowa woda niegazowana średniozmineralizowana. Woda gazowana może czasami powodować dolegliwości żołądkowo jelitowe, zwłaszcza w tak szczególnie wrażliwym okresie, jakim jest pobyt w szpitalu. Jeśli lubisz kawę czy herbatę to również zabierz je ze sobą. Najczęściej w oddziałach jest dostępny czajnik a więc przygotowanie ciepłego napoju nie powinno być problemem. Pacjenci często zabierają ze sobą również różnego rodzaju soki. Warto dodać, że soki owocowe są dużo mniej wartościowe niż owoce zjadane w całości. Nie powinny być również wypijane przez osoby mające problem z cukrzycą, łatwo bowiem podnoszą stężenie glukozy we krwi.

Jeśli w oddziale dostępny jest czajnik wielu pacjentów korzysta z gotowych produktów, które wystarczy zalać wodą. Trzeba jednak podkreślić, że są to produkty wysokoprzetworzone, zawierające dużą ilość soli. Jednocześnie zawierają bardzo niewielkie ilości białka i składników mineralnych. Nie są więc dobrym wsparciem podczas pobytu w szpitalu.

U osób, które za pomocą diety szpitalnej i produktów przyniesionych do szpitala nie są w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości składników odżywczych, w tym białka, lekarz zalecić może korzystanie z żywienia medycznego, czyli np. preparatów z linii Nutridrink. Preparaty dostępne są w różnych smakach. Swoim składem dostosowane są również do postępowania dietetycznego u wielu grup pacjentów. Można skorzystać np. ze specjalnych preparatów dla pacjentów niedożywioniowych z cukrzycą lub hiperglikemią (Diasip) czy preparatów zawierających duże ilości białka (Nutridrink Protein). Osoby, które wymagają wsparcia żywieniowego w procesie gojenia mogą wykorzystać preparat Nutridrink Skin Repair. Zawiera on m.in. argininę, cynk i antyoksydanty. Z kolei np. Nutridrink Protein Omega 3 zawiera u kwasy tłuszczowe omega 3 i może być wsparciem żywieniowym dla pacjentów z chorobą nowotworową. O tym, który preparat będzie najbardziej właściwy, najlepiej porozmawiać z lekarzem.

 

Nutridrink  to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Do postępowania dietetycznego w niedożywieniu i ryzyku niedożywienia związanym z chorobą.

Nutridrink Protein to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Do postępowania dietetycznego w niedożywieniu i ryzyku niedożywienia związanym z chorobą, szczególnie u pacjentów ze zwiększonym zapotrzebowaniem białkowym.

Nutridrink Protein Omega 3 to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego do postępowania dietetycznego u pacjentów z chorobą nowotworową z niedożywieniem lub ryzykiem niedożywienia z nią związanym.

Nutridrink Skin Repair to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego.  Do postępowania dietetycznego w przypadku odleżyn i innych trudno gojących ran.

Diasip to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego.  Do postępowania dietetycznego w niedożywieniu związanym z chorobą u pacjentów z cukrzycą i pacjentów z hiperglikemią.

Stosować pod nadzorem lekarza

 

 

Bibliografia:

  1. Grzymisławski M. (Red): Dietetyka kliniczna. Wydawnictwo PZWL. 2019.
  2. Włodarek D., Lange E.: Współczesna dietoterapia. Wydawnictwo PZWL. 2022.