Rak pęcherza moczowego to dość powszechny nowotwór złośliwy układu moczowego. Jest czwartym nowotworem złośliwym u mężczyzn oraz ósmym pod względem częstości u kobiet. Jego najczęstszym podtypem jest nowotwór urotelialny stanowiący ponad 90% przypadków. Ten typ choroby nowotworowej bardzo często występuje u osób starszych a do czynników ryzyka należą: palenie, narażenie na działanie substancji chemicznych, a także przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego.

Spis treści:

  1. Rak pęcherza moczowego - przyczyny
  2. Objawy raka pęcherza moczowego
  3. Diagnostyka raka pęcherza
  4. Leczenie raka pęcherza

Rak pęcherza moczowego - przyczyny

Rak pęcherza moczowego częściej diagnozowany jest mężczyzn rasy białej. Mężczyźni chorują około 4 razy częściej od kobiet. Nowotwór pęcherza moczowego częściej występuje po 50 roku życia. Najwyższa zapadalność występuje w krajach o wyższych dochodach (kraje Europy, Ameryki Północnej oraz zachodniej Azji). Drugim regionem jest Afryka Północna (ze względu na zakażenie Schistosoma haematobium). Do czynników ryzyka zachorowania na raka pęcherza należą: nałogowe palenie tytoniu, narażenie na niektóre czynniki przemysłowe (praca w przemyśle naftowym, spawalniczym, tekstylnym, malarskim, farbiarskim, chemicznym, rolniczym, fryzjerskim, gumowym), narażenie na produkty ropopochodne lub barwniki w miejscu pracy, picie wody z wysoką zawartością arsenu, zakażenie pasożytnicze Schistosoma haematobium, przebyte w przeszłości napromienianie pęcherza moczowego, stosowane w przeszłości leczenie cyklofosfamidem. Ryzyko zachorowania na raka pęcherza moczowego zwiększają również przewlekłe i nawracające zapalenia pęcherza moczowego. Również otyłość została powiązana ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka pęcherza moczowego. Palenie tytoniu zwiększa ryzyko zachorowania nawet trzykrotnie. Co najmniej 50% przypadków raka pęcherza moczowego występuje u obecnych lub byłych palaczy. W ciągu pierwszych 4 lat po zaprzestaniu palenia, ryzyko raka pęcherza moczowego zmniejsza się aż o 40%.

W przypadku raka pęcherza moczowego czynniki genetyczne mają dużo mniejsze znaczenie – stanowią one tylko około 7% wszystkich przypadków tego typu choroby nowotworowej.

Objawy raka pęcherza moczowego

Objawy raka pęcherza moczowego nie są specyficzne i mogą towarzyszyć również innym chorobom układu moczowego. Jednym z objawów jest krwiomocz, czyli obecność krwi w moczu (hematuria). Szacuje się, że bezbolesny krwiomocz występuje u około 75% pacjentów z rakiem pęcherza moczowego. Warto dodać, że krwiomocz nie zawsze oznacza zmianę zabarwienia moczu. Czasami w moczu występują bardzo małe ilości krwi, które możliwe są do wykrycia tylko podczas badań moczu. Jak pokazują badania objaw krwiomoczu może być również związany z wiekiem. Szacuje się, że występuje zaledwie u 4,7% osób z rozpoznaniem poniżej 35 roku życia oraz u 35% osób z rakiem pęcherza moczowego powyżej 75 roku życia. Do czynników niepokojących należą również: zmiana rytmu oddawania moczu (najczęściej zwiększona częstość oddawania moczu, również w nocy), ból podczas oddawania moczu czy odczucie parcia na mocz nawet jeśli pęcherz nie jest pełny. Dolegliwości bólowe zwykle pojawiają się dopiero na dalszym stopniu zaawansowania choroby i związane są z obecnością guza. Mogą pojawić się bóle pleców w okolicy lędźwiowej, ból brzucha, powiększone węzły chłonne, guz wyczuwalny w okolicy nadłonowej, uczucie zmęczenia a także utrata apetytu i niezamierzona utrata masy ciała. Ze względu na niespecyficzne objawy raka pęcherza moczowego ważne są regularne wizyty i badania urologiczne. Jeśli zauważysz spadek masy ciała omów tę kwestię ze swoim lekarzem prowadzącym. Niedożywienie podczas leczenia onkologicznego negatywnie wpływa na proces leczenia. Rozwiązaniem może być wsparcie w postaci wprowadzenia do codziennej diety preparatów do żywienia medycznego, takich jak np. Nutridrink Protein Omega 3. Decyzję o stosowaniu preparatów należy omówić z lekarzem.

Diagnostyka raka pęcherza

Diagnostykę w kierunku rozpoznania raka pęcherza moczowego przeprowadza oczywiście lekarz. Niepokojące objawy powinny zostać omówione z lekarzem pierwszego kontaktu, który następnie może skierować chorego do specjalisty zajmującego się chorobami układu moczowego – urologa. Diagnostyka początkowa obejmuje m.in. wywiad, badanie fizykalne oraz badania laboratoryjne (w tym badania moczu oraz krwi). W dalszej kolejności mogą być wykonane: USG jamy brzusznej, cystoskopia (endoskopowe badania dróg moczowych, złoty standard w diagnostyce), urografia dożylna (badanie z użyciem promieni rentgenowskich), tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

Większość nowotworów pęcherza moczowego wywodzi się z komórek nabłonka przejściowego pęcherza i dróg moczowych (rak urotelialny). Inne raki pęcherza moczowego to rak gruczołowy (gruczolakorak) oraz rak płaskonabłonkowy.

Leczenie raka pęcherza

Wielu pacjentów zadaje sobie pytanie czy rak pęcherza moczowego jest wyleczalny? Rokowanie w raku pęcherza moczowego zależy oczywiście od wielu różnych czynników. Odpowiednio wcześnie rozpoznany nowotwór pęcherza moczowego może być całkowicie wyleczalny. Wszystko zależy jednak od stadium zaawansowania choroby nowotworowej, rodzaju raka pęcherza moczowego, wieku pacjenta oraz jego ogólnego stanu zdrowia. 5-letnie przeżycie w przypadku nowotworu zlokalizowanego tylko w pęcherzu moczowym wynosi około 71%. W przypadku raka pęcherza z przerzutami 5-letnie przeżycie wynosi już tylko 8%. Dlatego tak ważne są regularne wizyty u lekarza.

Do metod leczenia pęcherza moczowego należą: leczenie chirurgiczne (cystektomia – resekcja pęcherza moczowego), radioterapia, chemioterapia a także immunoterapia. O metodzie leczenia decyduje lekarz prowadzący. Zależy ona m.in. od stadium zaawansowania raka pęcherza moczowego, obecności przerzutów, wieku pacjenta, chorób współistniejących itd. Najczęściej stosowaną metodą jest leczenie chirurgiczne oraz chemioterapia. Leczenie chirurgiczne czyli cystektomia może być radykalna (usunięcie pęcherza moczowego, węzłów chłonnych oraz pobliskich tkanek) lub częściowa (usunięcie części pęcherza moczowego). Może odbywać się metodą tradycyjną (z otwarciem powłok brzusznych) lub laparoskopowo. Chemioterapia może być stosowana zarówno przed (chemioterapia neoadjuwantowa) jak i po leczeniu operacyjnym (chemioterapia adjuwantowa). Po całkowitej resekcji pęcherza moczowego konieczna jest rekonstrukcja dróg moczowych lub urostomia (przetoka moczowo-skórnej). Po wyleczeniu choroby ważne są regularne kontrolne badania u lekarza onkologa.

Nutridrink Protein Omega 3 to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego do postępowania dietetycznego u pacjentów z chorobą nowotworową z niedożywieniem lub ryzykiem niedożywienia z nią związanym. Stosować pod nadzorem lekarza.

 

Bibliografia:

  1. Leslie SW, Soon-Sutton TL, Aeddula NR. Bladder Cancer. [Updated 2024 Aug 15]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536923/
  2. PDQ Cancer Information Summaries [Internet]. Bethesda (MD): National Cancer Institute (US); 2002-. Bladder Cancer Treatment: Patient Version. 2024 Sep 12. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK66044/
  3. Dyrskjøt L, Hansel DE, Efstathiou JA, Knowles MA, Galsky MD, Teoh J, Theodorescu D. Bladder cancer. Nat Rev Dis Primers. 2023 Oct 26;9(1):58. doi: 10.1038/s41572-023-00468-9. PMID: 37884563; PMCID: PMC11218610.