Dzień opiekuna osoby chorej na Alzheimera wypełniony jest po brzegi licznymi obowiązkami. Opiekun nie tylko pielęgnuje chorego i pomaga mu w codziennych czynnościach, ale też najczęściej prowadzi mu gospodarstwo domowe (a więc robi zakupy, pierze, gotuje, sprząta itp.), organizuje wizyty u lekarza i rehabilitację, dogląda też chorego w porze nocnej. Czasu na własny odpoczynek pozostaje bardzo niewiele, a konieczność ciągłego pilnowania podopiecznego sprawia, że dużym wyzwaniem staje się np. zrobienie większych zakupów, czy załatwienie spraw poza domem. Istnieją jednak sposoby na bardziej efektywne zarządzanie czasem, które pozwolą Ci znaleźć dodatkowe chwile dla siebie. Poniżej przedstawiamy kilka z nich.

Opiekun osoby chorej na Alzhaimera.

Spis treści:

  1. Harmonogram dnia kluczem do efektywnego działania
  2. Planuj z wyprzedzeniem
  3. Nie wyręczaj chorego we wszystkim
  4. Nie bój się prosić o pomoc

Harmonogram dnia kluczem do efektywnego działania

Stały rozkład dnia, a więc regularne pory posiłków, spacerów, ćwiczeń czy ustalone godziny odpoczynku są bardzo ważne zarówno dla osoby chorej na Alzheimera, jak i dla jego opiekuna. W takiej uporządkowanej codzienności chory czuje się bezpiecznej i pewniej, a poprzez stałe rytuały łatwiej mu zapamiętać, jak wykonuje się pewne czynności. Dla opiekuna natomiast taki stały harmonogram dnia oznacza przede wszystkim możliwość efektywnego zaplanowania zadań na dany dzień. Pamiętaj jednak, że ustalając Wasz rozkład dnia powinieneś „pogodzić” zwyczaje i potrzeby chorego oraz własne.

Musisz wziąć pod uwagę, że pewne czynności (np. ubieranie się, mycie spożywanie posiłków) w przypadku osoby chorej na Alzheimera będą zajmowały nieco więcej czasu, niż w przypadku osoby zdrowej. Zachowanie i kondycja osoby chorej na Alzheimera są zmienne i nieprzewidywalne, dlatego te same czynności jednego dnia będą trwały dłużej, a drugiego krócej – zostawiaj więc sobie zawsze pewien margines czasu. Staraj się trzymać ustalonego harmonogramu, ale też nie wpadaj w panikę, jeżeli coś pójdzie niezgodnie z planem.

Spróbuj oszczędzać czas

Aby zmniejszyć lub skrócić codzienną ilość obowiązków stosuj proste sposoby na oszczędzanie czasu. Na przykład gotuj większą porcję obiadu, która wystarczy wam na dwa/trzy dni. Większe porządki i pranie również rób raz na kilka dni (tak jest ekonomiczniej), nie prasuj rzeczy, które tego koniecznie nie wymagają (np. ręczniki, miękka bielizna), a pościel i obrusy zanoś do magla. Nie planuj zbyt dużo zadań na jeden dzień – to pozwoli Ci uniknąć nadmiernego zmęczenia i poczucia frustracji.

Postaraj się tak zaplanować dzień, aby znaleźć chwilę na własny odpoczynek i przyjemności (np. gdy chory ma poobiednią drzemkę, gdy ogląda ulubiony program w telewizji, uczestniczy z zajęciach grupowych w klubie seniora, gdy zajmują się nim inne osoby itp.). Dobrze byłoby, aby codziennie, choćby przez godzinę lub dwie, opiekę nad chorym przejęła od Ciebie inna osoba (np. inny członek rodziny, wynajęta opiekunka, pracownik opieki społecznej itp.). Czas ten wykorzystuj przede wszystkim na własne przyjemności i na sprawy, które trudno Ci załatwić, gdy podopieczny jest pod Twoją opieką.

Planuj z wyprzedzeniem

Pewne zadania – np. wizyty u lekarza, załatwianie spraw urzędowych, większe zakupy czy porządki możesz z wyprzedzeniem zaplanować i odpowiednio zorganizować. To pozwoli uniknąć Ci chaotycznego działania na tzw. „ostatnią chwilę” i niepotrzebnego stresu. Jeśli chory musi odbyć wizytę w oddalonej od domu przychodni, przemyśl i zaplanuj kwestię transportu (np. zamów wcześniej taksówkę lub poproś zmotoryzowanego członka rodziny o pomoc), przygotuj zawczasu teczkę z dokumentacją medyczną chorego oraz rzeczy, które musisz ze sobą zabrać, a na dzień wizyty nie planuj innych większych zadań.

Większe zakupy możesz robić np. raz w tygodniu, planując wcześniej Wasze menu na kilka dni – w ten sposób unikniesz konieczności codziennego wychodzenia do sklepu. Planować z większym wyprzedzeniem możesz także wasze wyjazdy wakacyjne, sposób spędzania świąt itp.

Nie wyręczaj chorego we wszystkim

Osoba chora na Alzheimera wymaga niewątpliwie wsparcia w wielu czynnościach, ale nie oznacza to, że musisz ją we wszystkim wyręczać. Chory powinien jak najdłużej samodzielnie myć się, ubierać i wykonywać wszystkie domowe obowiązki. Jemu pozwoli to dłużej zachować sprawność, a Tobie – zaoszczędzić energię i czas. Aby ułatwić i usprawnić wykonywanie pewnych czynności sobie i choremu możesz go odpowiednio wspierać. Na przykład naszykuj i ułóż mu ubrania w kolejności ich zakładania i pozwól mu ubrać się samodzielnie.

Aktywizacja chorego na Alzheimera przy obowiązkach domowych

Angażuj jak najdłużej chorego w wykonywanie domowych obowiązków, dyskretnie go przy tym nadzorując. Chorzy, zwłaszcza w pierwszym stadium choroby potrafią bardzo dobrze radzić sobie z czynnościami typu gotowanie, sprzątanie czy pielęgnowanie ogrodu. Jeśli pozwolisz swojemu podopiecznemu działać, to może on w znacznym stopniu odciążyć Cię w pracach domowych. Osoba mniej sprawna fizycznie również może być pomocna: może np. składać pranie, wycierać talerze, segregować rzeczy itp. Zadbaj też o odpowiednią dawkę aktywności intelektualnej i fizycznej chorego w ciągu dnia– to pozwoli mu się zmęczyć i sprawi, że lepiej będzie spał w nocy, a Ty będziesz mógł w tym czasie efektywnie odpocząć.

Nie bój się prosić o pomoc

Sprawowanie opieki nad osobą dotkniętą chorobą Alzheimera to ciężka praca 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu, dlatego żaden opiekun nie powinien być pozostawiony sam z tym zadaniem. Nawet jeżeli podjąłeś się pełnienia roli głównego opiekuna, masz prawo oczekiwać wsparcia i pomocy ze strony innych członków rodziny i powinieneś się nauczyć o taką pomoc prosić.

Postaraj się omówić z rodziną „plan” opieki nad chorym. Przede wszystkim ustalcie grafik, który pozwoli Ci oderwać się od obowiązków na co najmniej kilka godzin w tygodniu. Możesz też poprosić o pomoc w takich sprawach jak zakupy, załatwianie w imieniu chorego spraw urzędowych, transport chorego do przychodni itp.

Nie bój się powiedzieć członkom rodziny wprost, że również na nich spoczywa obowiązek opieki nad seniorem. Uświadom ich, jak duży zakres obowiązków spoczywa na Tobie i z jakimi problemami borykasz się na co dzień. Nie bój się mówić innym członkom rodziny o swoich obawach i trudnościach, jakie spotykasz w opiece nad chorym. Informuj otwarcie rodzinę, o trudnych zachowaniach chorego, o jego stanie zdrowia (gdy np. zauważysz znaczny postęp choroby), o własnej niemocy i zmęczeniu i wspólnie szukajcie rozwiązania trudnych sytuacji.

Korzystaj również z pomocy oferowanej przez znajomych czy sąsiadów chorego. Być może najbliższa sąsiadka mogłaby na przykład codziennie kupić i dostarczyć wam pieczywo, wykupić receptę w aptece czy nawet popilnować przez chwilę chorego.

Bibliografia:

  1. Poradnik dla opiekunów osób dotkniętych chorobą Alzheimera, Wielkopolskie Stowarzyszenie Alzheimerowskie, Poznań 2008
  2. http://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/praktyczne-porady-dla-opiekunow-osob-z-otepieniem-w-przebiegu-choroby-alzheimera/
  3. http://www.opieka.senior.pl/84,0,Jak-zyc-i-opiekowac-sie-osoba-chora-na-chorobe-Alzheimera,12117.html
  4. http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/choroby-psychiczne/jak-zyc-z-chorym-na-alzheimera-porady-dla-opiekujacych-sie-chorym_34105.html