Wielkimi krokami zbliża się lato – okres wakacji, urlopów i wyjazdów wypoczynkowych. Osoby cierpiące na chorobę Alzheimera i ich opiekunowie również nie powinni rezygnować z letniego wypoczynku. Zmiana otoczenia i klimatu, chwilowe oderwanie się od codziennych obowiązków i rutynowych zajęć, może mieć bowiem dobroczynny wpływ zarówno na kondycję psychiczną i fizyczną samego chorego, jak i samopoczucie jego opiekuna.

Wakacje z chorym na Alzheimera mogą być bardzo udane.

Spis treści:

  1. Zazwyczaj nie ma większych przeciwwskazań dla spędzenie urlopu z chorym
  2. Wybór miejsca i formy wypoczynku
  3. Unikaj zatłoczonych, sezonowych kurortów
  4. Turnusy rehabilitacyjno-wypoczynkowe
  5. Zalety turnusów rehabilitacyjnych
  6. Urlop organizowany prywatnie
  7. Jak przygotować się do urlopu z chorym na Alzheimera?
  8. Lecąc poza kraje należące do Unii Europejskiej koniecznie wykup polisę ubezpieczniową
  9. Wypoczynek opiekuna

Zazwyczaj nie ma większych przeciwwskazań dla spędzenie urlopu z chorym

Choroba Alzheimera nie stanowi zazwyczaj przeciwwskazania do dłuższego wyjazdu wypoczynkowego z osobą chorą poza miejsce jej zamieszkania. Jedynie w przypadku osób znajdujących się w ostatnim stadium choroby Alzheimera, leżących lub w złej kondycji fizycznej wyjazd taki może okazać się niewskazany lub wręcz niemożliwy; co powinien ocenić lekarz prowadzący. Zdarzają się też chorzy, którzy bardzo źle znoszą zmianę otoczenia, a przebywając dłużej poza domem stają się lękliwi, niespokojni, a nawet agresywni. W takim przypadku można zabierać chorego na krótsze, np. jednodniowe wycieczki niedaleko miejsca zamieszkania lub zaplanować wczasy w miejscu, do którego chory w przeszłości często jeździł na urlop, które dobrze zna i czuje się w nim dobrze.

Wakacje opiekuna z osobą chorą na Alzheimera powinny być jednak dobrze zaplanowane. Przede wszystkim miejsce, w którym zamierzamy spędzić urlop z chorym nie może być przypadkowe; musi być ono bezpieczne, komfortowe i dostosowane do potrzeb osoby niepełnoprawnej. Starannego przemyślenia wymaga też wybór środka transportu, wybór formy wypoczynku (urlop organizowany we własnym zakresie przez opiekuna czy urlop w formie turnusu rehabilitacyjnego) oraz kwestia zapewnienia choremu odpowiedniej diety i rehabilitacji podczas wyjazdu wakacyjnego.

Wybór miejsca i formy wypoczynku

Podstawowym dylematem podczas planowania urlopu z osobą chorą na Alzheimera jest wybór miejsca oraz formy wypoczynku. Wybierając miejsce, w którym chcemy wypocząć z naszym podopiecznym powinniśmy kierować się jego dotychczasowymi preferencjami (np. czy chory lubił do tej pory spędzać urlop w górach, nad morzem, nad jeziorem), a także względami zdrowotnymi (leczniczy klimat) i praktycznymi (niezbyt duża odległość od domu chorego, odpowiednia infrastruktura medyczna).

Najlepiej udać się do miejscowości uzdrowiskowych, które posiadają specyficzny mikroklimat o właściwościach leczniczych oraz wyjątkowe walory środowiskowe (np. występowanie leczniczych wód mineralnych, gazów i kopalin). Kurorty o statusie uzdrowiska mają jeszcze tą zaletę, że posiadają dobrze rozwiniętą infrastrukturę medyczną (łatwy dostęp do lekarzy i fizjoterapeutów, szeroką ofertę zabiegów terapeutycznych), a znajdujące się w nich sanatoria i ośrodki wypoczynkowe posiadają wieloletnie doświadczenie w zakresie organizowania pobytów rehabilitacyjnych dla seniorów, w tym również dla osób z chorobą Alzheimera.

Unikaj zatłoczonych, sezonowych kurortów

Omijać należy natomiast modne, gwarne i zatłoczone w sezonie letnim kurorty wypoczynkowe, gdyż chory i jego opiekun raczej nie będą czuli się komfortowo w tłumie turystów. Jeśli chodzi o formę wypoczynku można rozważyć kilka opcji: zorganizowany we własnym zakresie wyjazd do rodziny lub znajomych mieszkających w atrakcyjnej przyrodniczo okolicy, na działkę rekreacyjną czy wyjazd na turnus rehabilitacyjno-wypoczynkowy. Pobyty w prywatnych hotelach i w pensjonatach są w przypadku osób z chorobą Alzheimera raczej niewskazane, gdyż tego typu miejsca nie są zazwyczaj przystosowane do specyficznych potrzeb chorego.

Dodatkowo nietypowe zachowanie osoby chorej może stwarzać krępujące sytuacje i wzbudzać niepotrzebną sensację wśród wczasowiczów. Jeśli jednak już zdecydujemy się na taką formę wypoczynku powinniśmy uprzedzić właścicieli pensjonatu o chorobie naszego podopiecznego, jego specyficznych zachowaniach oraz upewnić się czy pensjonat/hotel będzie dla chorego bezpieczny (np. czy budynek został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, czy teren pensjonatu jest ogrodzony i monitorowany itp.).

Turnusy rehabilitacyjno-wypoczynkowe

Optymalnym rozwiązaniem są turnusy rehabilitacyjno-wypoczynkowe, zwłaszcza te przeznaczone specjalnie dla osób dotkniętych chorobą Alzheimera. Obecnie można znaleźć oferty turnusów pełnopłatnych lub – gdy nasz podopieczny posiada tzw. grupę inwalidzką – można starać się o miejsce na turnusie rehabilitacyjno-wypoczynkowym z dofinansowaniem ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).

Warunkiem otrzymania tego dofinansowania jest uzyskanie skierowania od lekarza prowadzącego oraz złożenie odpowiedniego wniosku w powiatowym centrum pomocy rodzinie, właściwym dla miejsca zamieszkania pacjenta. Co istotne, na taki turnus senior może pojechać wraz ze swym opiekunem, przy czym w przypadku, gdy chory posiada orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności dofinansowanie obejmuje także pobyt opiekuna.

Zalety turnusów rehabilitacyjnych

Podstawową zaletą turnusów rehabilitacyjnych przeznaczonych dla osób z chorobą Alzheimera jest możliwość przebywania w grupie osób z podobnymi problemami zdrowotnymi oraz skorzystania ze wsparcia specjalistów. Wybierając turnus przeznaczony dla chorych z demencją i z chorobą Alzheimera możemy też spodziewać się, że naszemu podopiecznemu zostaną zapewnione odpowiednie warunki bytowe oraz zajęcia rehabilitacyjne i terapeutyczne. Podczas tego rodzaju turnusów opiekunowie osób z chorobą Alzheimera mogą wymieniać się swoimi spostrzeżeniami na temat choroby i doświadczeniami w zakresie opieki nad chorym, a w czasie gdy chorzy uczestniczą w zabiegach rehabilitacyjnych i zorganizowanych zajęciach, opiekunowie mogą znaleźć czas na własny relaks i wypoczynek.

Urlop organizowany prywatnie

Urlop organizowany we własnym zakresie (np. u rodziny, znajomych, na działce rekreacyjnej) jest opcją tańszą i zalecaną w przypadku gdy chory źle znosi obecność obcych mu osób. Rozwiązanie to jest jednak możliwe, gdy dysponujemy działką rekreacyjną lub gdy rodzina/znajomi wyrażą chęć goszczenia u siebie osoby chorej na Alzheimera i dysponują odpowiednimi ku temu warunkami. Gospodarze przyjmujący chorego na Alzheimera powinni być świadomi, iż chory może zachowywać się w sposób uciążliwy dla otoczenia i że wymaga on szczególnej opieki i wsparcia często nawet przez 24 godziny na dobę. Opiekun osoby chorej powinien omówić uprzednio z gospodarzami zasady bezpieczeństwa w postępowaniu z chorym, zasady komunikowania się z nim, konieczność zapewnienia mu odpowiedniej diety itp.

Jak przygotować się do urlopu z chorym na Alzheimera?

Przed wyjazdem na urlop z osobą chorą na Alzheimera należy dobrze przemyśleć, jakie rzeczy należy spakować do wakacyjnej walizki. Oprócz ubrań (należy przygotować siebie i podopiecznego na ciepłą i zimną pogodę) powinniśmy zabrać ze sobą przede wszystkim zażywane przez chorego leki, przy czym zawczasu należy zaopatrzyć się w odpowiedni ich zapas. Dobrze jest zabrać ze sobą dokumentację medyczną chorego, gdyż może ona być przydatna w razie nagłych sytuacji lub może być wręcz wymagana na turnusie rehabilitacyjnym.

Nie zapomnijmy także o stosowanych przez chorego środkach specjalistycznego przeznaczenia żywieniowego oraz o niezbędnych środkach do pielęgnacji chorego, np. o odpowiednim zapasie pielucho majtek. Jeśli wyjeżdżamy z osobą chorą na Alzheimera do innych państw Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, powinniśmy zaopatrzyć siebie i chorego w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która pozwoli nam korzystać z opieki medycznej w nagłych przypadkach poza granicami kraju. Karta taka wydawana jest bezpłatnie przez Narodowy Fundusz Zdrowia (informacje na temat warunków otrzymania karty i zasad korzystania z EKUZ można znaleźć na stronie www.nfz.gov.pl lub bezpośrednio w punktach informacyjnych oddziałów wojewódzkich NFZ).

Lecąc poza kraje należące do Unii Europejskiej koniecznie wykup polisę ubezpieczniową

W przypadku wyjazdów do państw spoza UE i EOG dobrze jest wykupić prywatną medyczną polisę ubezpieczeniową.

Wybierając miejsce docelowe naszego wypoczynku powinniśmy zorientować się, czy dostępny jest tam lekarz podstawowej opieki zdrowotnej i apteka oraz gdzie znajduje się najbliższy szpital i oddział ratunkowy. Warto zapisać sobie adresy i telefony najbliższych placówek medycznych, aby wiedzieć gdzie szybko szukać pomocy w nagłych sytuacjach pogorszenia stanu zdrowia chorego.

Należy dobrze przemyśleć kwestię podróży do i z miejsca naszego pobytu wypoczynkowego. Pamiętajmy, że wielogodzinna podróż może być dla naszego podopiecznego bardzo męcząca, dlatego należy zadbać o zapewnienie mu jak najbardziej komfortowego transportu.

Najlepszym rozwiązaniem będzie podróż prywatnym samochodem (najlepiej skorzystać z samochodu i pomocy członka rodziny chorego) lub prywatnym transportem sanitarnym, czyli specjalistycznymi samochodami przystosowanymi do potrzeb osób chorych i niepełnosprawnych. Podróż publicznymi środkami transportu jest co prawda możliwa, ale raczej niewskazana, gdyż może ona okazać się zbyt męcząca zarówno dla chorego, jak i dla jego opiekuna.

Wypoczynek opiekuna

Sprawowanie stałej opieki nad osobą chorą na Alzheimera jest zajęciem wyczerpującym fizycznie i psychicznie, dlatego każdy opiekun powinien co najmniej raz w roku zapewnić sobie możliwość wyjazdu na urlop bez swojego podopiecznego. Opiekę nad chorym można w tym czasie przekazać innemu członkowi rodziny lub odpowiednio poinstruowanemu, profesjonalnemu opiekunowi. Taka chwilowa rozłąka na pewno nie uczyni choremu krzywdy, natomiast opiekunowi pozwoli na chwilę oderwać się od codziennych obowiązków, zregenerować siły i nabrać dystansu. Okazji do odpoczynku opiekun powinien szukać także podczas wspólnego wyjazdu urlopowego z chorym.

Przebywając z podopiecznym na turnusie rehabilitacyjnym można „wykorzystać” dla siebie chwile, gdy przebywa on na zabiegach lub gdy uczestniczy w zajęciach pod opieką specjalistów. Jeśli przebywamy w gościnie u rodziny, możemy poprosić innych jej członków o chwilowe przejęcie opieki nad chorym, a wolny czas przeznaczyć na własne przyjemności. Pamiętajmy również o tym, że także chwile spędzone podczas wyjazdu wypoczynkowego z naszym podopiecznym mogą być bardzo przyjemne. Czas spędzony wspólnie z chorym w atmosferze letniego relaksu i w oderwaniu od codziennej rutyny i nawału obowiązków może bowiem służyć pogłębieniu wzajemnych relacji i lepszemu zrozumieniu przez opiekuna świata widzianego oczyma osoby chorej na Alzheimera.