Chemioterapia jest najpowszechniejszą metodą leczenia nowotworu. W jej trakcie choremu podany zostaje czynnik chemiczny (lek chemioterapeutyczny lub kombinacja różnych leków o działaniu cytotoksycznym), którego celem jest zniszczenie komórek nowotworowych.
Niestety leki chemioterapeutyczne oprócz niszczenia komórek nowotworowych mogą uszkadzać również zdrowe komórki, zwłaszcza te intensywnie się dzielące, np. komórki włosów czy przewodu pokarmowego.
Dlatego też, żeby zminimalizować szkody w organizmie, leki chemioterapeutyczne podaje się pacjentom w ustalonych odstępach czasu. Mimo to często nie udaje się uniknąć skutków ubocznych tego typu leczenia, jak np. wystąpienia braku apetytu, nudności czy wymiotów...

Skutki uboczne chemioterapii

Głównym celem chemioterapii jest zwalczenie nowotworu. Skutki uboczne występujące podczas terapii stanowią mniejsze zagrożenie dla zdrowia człowieka niż dalszy rozwój choroby. Nie znaczy to, że nie należy próbować z nimi walczyć lub je ograniczać.

WAŻNE: Należy zawsze zgłaszać lekarzom wystąpienie skutków ubocznych.

Nasilenie skutków ubocznych chemioterapii uzależnione jest zarówno od wrażliwości chorego na stosowany lek, jak i rodzaju użytego leku. W ostatnich latach dzięki nowoczesnym metodom terapii uzupełniającej, udało się znacznie zmniejszyć skutki uboczne leczenia. Pomocne są również łagodzące je leki. Niestety nie udaje się wyeliminować ich zupełnie. Efekty uboczne chemioterapii dotyczą głównie narządów, w których komórki dzielą się bardzo intensywnie, m.in.:

  • błony śluzowej układu pokarmowego – co skutkuje u chorego bólami w jamie ustnej, owrzodzeniami i biegunkami,
  • szpiku kostnego – co przyczynia się do wystąpienia u chorego anemii, spadku liczby białych krwinek oraz płytek krwi,
  • mieszków włosowych – co skutkuje bardzo intensywnym wypadaniem włosów.

Częstymi skutkami ubocznymi chemioterapii, które niestety odbijają się na żywieniu chorych, są także: nudności, wymioty, biegunki, brak apetytu, zaburzenia smaku czy suchość w ustach. Wiele niepożądanych efektów, jak wypadanie włosów, jest odwracalnych po zakończeniu leczenia – włosy odrastają, a błona śluza przewodu pokarmowego regeneruje się.

Wszystkie wymienione skutki uboczne mogą powodować problemy z utrzymaniem właściwego stanu odżywienia organizmu chorego – powodują one niechęć chorego do jedzenia lub zmniejszone wchłanianie składników odżywczych w przewodzie pokarmowym. Zły stan odżywienia organizmu prowadzić może do pogorszenia efektów leczenia, a w najgorszym wypadku – nawet do przerwania terapii przeciwnowotworowej.

W związku z powyższym ważne jest regularne kontrolowanie stanu odżywienia, aby nie dopuścić do jego pogorszenia i rozwoju niedożywienia. Umożliwi także odpowiednio wcześnie wprowadzić zmiany w żywieniu, a także pozwoli ocenić ich efekty. Systematycznie wypełniaj ankietę Oceny Stanu Odżywienia Organizmu w Chorobie Nowotworowej.