Utrata apetytu często postrzegana jest jako naturalny objaw choroby, niezależnie czy dotyczy przeziębienia, czy przewlekłego schorzenia. Utrata apetytu może towarzyszyć wielu chorobom, ale tak jak inne symptomy, nie powinna być bagatelizowana. Co więcej, wymaga interwencji, a czasem podjęcia leczenia. Może bowiem prowadzić do pogorszenia stanu pacjenta oraz rozwoju powikłań, wynikających z niedostatecznego odżywienia organizmu.

Przyczyny utraty apetytu

Obniżenie chęci do jedzenia towarzyszy m.in. zakażeniom bakteryjnym i wirusowym, nowotworom, chorobom układu pokarmowego, przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc, żółtaczce, AIDS, chorobom serca, nerek i innym. Spadek apetytu może być skutkiem chemioterapii i radioterapii oraz przyjmowania leków, np. antybiotyków czy silnych leków narkotycznych, takich jak kodeina i morfina. Może również wynikać z częstych pobytów w szpitalu, zabiegów operacyjnych, nieprawidłowej funkcji narządów odpowiedzialnych za pobieranie, trawienie i wchłanianie pokarmów, bólu odczuwanego podczas jedzenia, nudności czy utraty składników odżywczych na skutek biegunek. Ponadto stres i złe samopoczucie towarzyszące chorobom często łączą się z brakiem ochoty na jedzenie.

Choroby na tle niedoborów pokarmowych

Przyjmowanie mniejszej niż zwykle ilości pokarmu może prowadzić do utraty wagi, osłabienia i deficytów ważnych składników odżywczych. Niedostateczna ilość energii, białka, witamin i składników mineralnych utrudnia prawidłową regenerację tkanek, gojenie się ran, walkę z samą chorobą i dodatkowymi infekcjami. Może również przyczyniać się do rozwoju chorób, takich jak anemia czy osteoporoza. Anemia, czyli obniżenie ilości czerwonych krwinek, pojawia się często jako skutek niedoboru żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Za ubytek masy kostnej i większą podatność kości na złamania (objawy charakterystyczne dla osteoporozy) w dużej mierze odpowiada natomiast m.in. zbyt niskie spożycie wapnia, magnezu, witamin A, D i K. Niedobory pokarmowe bywają również przyczyną złego samopoczucia, wypadania włosów, zwiększenia łamliwości paznokci, a także problemów ze skórą.

Utrata apetytu, szczególnie w chorobie przewlekłej, powinna był sygnałem, że należy podjąć działania, które pomogą znaleźć przyczynę braku łaknienia oraz takie, które będą przeciwdziałać jego konsekwencjom. Skutkiem braku łaknienia może być niedostateczny stan odżywienia i związane z nim powikłania. Brakowi łaknienia i jego skutkom należy bezwzględnie przeciwdziałać. Pomocne są w tym leki pobudzające apetyt, odpowiednio skomponowane posiłki, a także wsparcie specjalistycznymi preparatami do żywienia medycznego. Preparaty odżywcze w małej objętości dostarczają dużą dawkę energii i białka. Dzięki temu, chorzy, którzy z powodu braku łaknienia spożywają mniej, mogą zapobiegać powstawaniu niedoborów pokarmowych.