Operacje ginekologiczne to wszelkiego rodzaju zabiegi chirurgiczne przeprowadzane w obszarze narządów płciowych, w tym macicy, jajników, jajowodów, pochwy i okolic sromu. Takie operacje mogą być wykonywane z różnych powodów, a w tym, w celu leczenia schorzeń, diagnozowania problemów zdrowotnych, naprawy uszkodzeń czy poprawy funkcji narządów płciowych. Jak wynika z danych statystycznych w Polsce wykonuje się rocznie około 95 tys. operacji ginekologicznych z przyczyn nieonkologicznych. Zatem często pojawiają się pytania „Co jeść po operacji ginekologicznej?” oraz „Ile czasu trwa dieta po operacji ginekologicznej?”.

rak-jelita-grubego-dieta

Spis treści:

  1. Najczęstsze rodzaje operacji ginekologicznych
  2. Ile trwa dieta po operacji ginekologicznej? Podstawowe zasady.
  3. Jaka dieta w początkowej fazie po operacji ginekologicznej?
  4. Dieta lekkostrawna po operacji ginekologicznej - przepis
  5. Jaka dieta w kolejnej fazie po operacji ginekologicznej?
  6. Dieta po operacji ginekologicznej – przepis

Najczęstsze rodzaje operacji ginekologicznych

Szacuje się, że w Polsce każdego roku ok. 35 tys. Polek z różnych wskazań przechodzi zabieg histerektomi, czyli operację usunięcia macicy. Jest to najczęściej wykonywany zabieg. Kolejno powszechnym jest również usunięcie jajowodów, czyli zabieg salpingektomii. Z reguły jest wykonywany w celu zapobiegania ciąży lub w leczeniu nowotworów jajowodów. Salpingo-ooforektomia to popularny zabieg, którego celem jest usunięcie jajowodów i jajników. Wykonywany zazwyczaj w przypadku nowotworów jajników, endometriozy, chorób jajników lub w przypadku zapobiegania ciąży. Warto również wspomnieć o zabiegach laparoskopowych, które mają zastosowanie w diagnostyce i leczeniu wielu schorzeń ginekologicznych, takich jak: endometrioza, usunięcie mięśniaków, torbiele jajników czy usunięcie jajników. Aktualnie popularne są również zabiegi związane z rekonstrukcyjną chirurgią pochwy. Operacje te mogą być wykonywane w celu naprawy uszkodzeń pochwy lub poprawy jej funkcji, na przykład w przypadku zaburzeń napięcia mięśniowego pochwy lub obniżenia narządów rodnych. Do nowoczesnych metod operacji ginekologicznych zalicza się także chirurgię laparoskopową w asyście robota. Ten typ operacji jest coraz częściej stosowany w chirurgii ginekologicznej ze względu na mniejsze nacięcia, krótszy czas rekonwalescencji i mniejsze ryzyko powikłań.

Ile trwa dieta po operacji ginekologicznej? Podstawowe zasady.

Bardzo często pojawia się pytanie „Ile trwa dieta po operacji ginekologicznej?”. W tym przypadku nie ma złotej zasady. Czas stosowania diety po operacji ginekologicznej może być zróżnicowany i zależy od wielu czynników m.in.: indywidualnych potrzeb pacjenta, rodzaju przeprowadzonej operacji, stopnia jej złożoności, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz ewentualnych powikłań pooperacyjnych. Z reguły w pierwszych dniach po operacji ginekologicznej, zaleca się stosowanie diety lekkostrawnej, natomiast żywienie należy wprowadzić jak najszybciej jest to możliwe. Nie ma wskazań do głodzenia pacjenta po operacji, gdyż brak pokarmu może tylko pogorszyć stan chorego i doprowadzić do niedożywienia. Należy powoli wprowadzać łatwostrawne produkty, można zacząć od tych bardziej miękkich m.in.:  gotowane warzywa, delikatne mięso drobiowe, chude ryby oraz niskotłuszczowe produkty mleczne. Zaleca się unikanie ciężkostrawnych, tłustych i pikantnych potraw, które mogą obciążać przewód pokarmowy. Jeśli dobrze tolerujemy kilka dni po operacji produkty lekkostrawne można zacząć włączać produkty surowe, twardsze, z większą ilością błonnika. Docelowo kluczowym po operacji ginekologicznej jest wprowadzenie diety przeciwzapalnej śródziemnomorskiej, która będzie bogata w świeże warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, zdrowe tłuszcze, orzechy, nasiona i pestki, chudy nabiał i płyny np. wodę.

Jaka dieta w początkowej fazie po operacji ginekologicznej?

Złotym standardem jest stosowanie diety lekkostrawnej po operacji ginekologicznej, choć jej czas stosowania może być różny u różnych osób. Zawsze trzeba obserwować reakcje swoje organizmu i jeśli już czujemy się dobrze i nie mamy bólu, niestrawności czy dyskomfortu ze strony przewodu pokarmowego, warto rozszerzać stopniowo swoją dietę o inne produkty.

Natomiast bezpośrednio po operacji dieta lekkostrawna jest zazwyczaj zalecana, aby zminimalizować obciążenie układu pokarmowego i pomóc w szybszym powrocie do zdrowia. Wśród łatwostrawnych technik kulinarnych wyróżnia się m.in.: gotowanie w wodzie, na parze, duszenie, pieczenie w naczyniu żaroodpornym czy blanszowanie. Podstawą jest spożycie małych porcji jedzenia, w regularnych odstępach czasu, aby uniknąć nadmiernego obciążenia układu pokarmowego.

Warto pamiętać, aby jadłospis był bogaty w lekkostrawne źródła węglowodanów np. ryż biały, makaron i pieczywo pszenne, owsianki na wodzie lub z dodatkiem napoju roślinnego. W tym okresie warto również spożywać łatwostrawne źródła białka, do których zalicza się np. gotowane mięso (kurczak, indyk, królik, chuda cielęcina), chude ryby, jaja na miękko czy niskotłuszczowe produkty nabiałowe (np. jogurt naturalny, skyr, chudy twaróg). Co więcej, poleca się unikać surowych i ciężkostrawnych warzyw, a zamiast tego wybierać gotowane lub duszone warzywa tj. marchewka, ziemniak, seler, pietruszka, dynia czy cukinia. Duże znaczenie ma spożycie lekkostrawnych tłuszczy. Zaleca się unikać tłustych, smażonych potraw oraz posiłków pikantnych, które mogą obciążać żołądek i spowalniać proces gojenia się rany. Kluczowym jest również regularne spożycie wody, aby utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu i wspomóc proces gojenia rany pooperacyjnej.

Jeśli wraz z tradycyjną dietą pacjent nie jest w stanie pokryć zwiększonego zapotrzebowania na składniki odżywcze, warto również w konsultacji z lekarzem i dietetykiem klinicznym rozważyć włączenie żywienia medycznego, które zawiera m.in. białko. Przykładem takiego preparatu jest Nutridrink Protein, który w małej objętości zawiera dużą ilość białka, energii oraz witaminy i składniki mineralne. Jego płynna forma jest łatwa do spożycia przez osoby po operacji.

 

Dieta lekkostrawna po operacji ginekologicznej - przepis

Wytrawna kasza manna z kolorowymi warzywami

Składniki na 1 porcje:

-2 łyżki kaszy manny

-1/2 puszki pomidorów

-100 g pieczonej dyni

-1/2 pieczonej marchewki

-kilka różyczek brokuł

-70 g pieczonego dorsza lub pstrąga

-świeża bazylia

-zioła prowansalskie do smaku

-łyżka oliwy z oliwek extra virgin

 

Przygotowanie:

Kaszę ugotować zgodnie z przepisem na opakowaniu. Warzywa pokrojone w kostkę ugotować lub piec w piekarniku do miękkości. Kaszę połączyć z pomidorami. Przełożyć do naczynia żaroodpornego i zapiekać z warzywami. Podawać z pieczoną rybą i ziołami.

Jaka dieta w kolejnej fazie po operacji ginekologicznej?

Docelowo dieta po operacji ginekologicznej (a w tym dieta po operacji laparoskopowej ginekologicznej, po laparoskopii jajnika, po usunięciu torbieli jajnika) powinna być prawidłowo zbilansowana, bogata w składniki odżywcze i łatwo przyswajalna, aby wspierać proces gojenia się rany i regeneracji organizmu po zabiegu. Ważnym jest regularne spożycie lekkich posiłków, w małych porcjach, aby uniknąć nadmiernego obciążenia układu trawiennego i zapewnić dostarczanie wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Podstawą jest włączenie produktów obfitujących w pełnowartościowe białko np. kurczak, indyk, ryby, jaja, rośliny strączkowe i chude produkty mleczne. W przypadku, gdy jednak dietą nie jesteśmy w stanie pokryć zwiększonego zapotrzebowania organizmu na białko, uzupełnieniem jadłospisu może być zalecona przez lekarza żywność medyczna z wysoką zawartością białka np. Nutridrink Protein, który w 125 ml czyli objętości jedynie połowy szklanki, dostarcza aż 18 g białka. Białko jest niezbędne do naprawy tkanek i wzrostu komórek, co jest kluczowe w procesie gojenia się ran pooperacyjnych. Kolejną składową są świeże warzywa i owoce. Spożycie różnorodnych warzyw i owoców, które są bogate w witaminy, składniki mineralne i przeciwutleniacze, wspierają proces gojenia się ran, wzmacniając przy tym układ odpornościowy. Warto unikać warzyw, które mogą być trudne do strawienia np. fasola, kapusta czy cebula. Następnie dobrym wyborem będzie włączenie do jadłospisu węglowodanów złożonych, których dobrym źródłem są produkty pełnoziarniste, takie jak: pełnoziarniste pieczywo, makaron, ryż i kasza, które dostarczają energii potrzebnej w procesie rekonwalescencji. Nie bez znaczenia jest również spożycie zdrowych tłuszczy. Tłuszcze nienasycone, które są obecne w oliwie z oliwek, awokado, orzechach i nasionach, pomagają w zapobieganiu stanom zapalnym i wspierają proces regeneracji organizmu. Ponadto poleca się unikać tłustych i przetworzonych produktów, które mogą utrudnić proces trawienia. Warto wiedzieć, że regularne nawodnienie (głównie przyjmowanie wody niegazowanej) odgrywa niebagatelną rolę w procesie gojenia się ran oraz detoksykacji organizmu.

Dieta po operacji ginekologicznej – przepis

Komosa ryżowa z borówkami

 

Składniki na 1 porcję:

– 50g komosy ryżowej

-1 szklanka mleka 2% (lub napój roślinny)

-200 g świeżych borówek

-2 łyżki orzechów włoskich/migdałów/nerkowców

-5 g ksylitolu (do smaku)

 

Przygotowanie:

Komosę opłukać pod wodą. Ugotować z dodatkiem świeżych/rozmrożonych borówek i mlekiem przez 10-15 minut. Dodać ksylitol, wymieszać. Przed podaniem posypać orzechami.

 

 

Podsumowując, warto pamiętać, że to tylko ogólne zalecenia dotyczące diety po operacji ginekologicznej. Zawsze najlepiej jest skonsultować się z lekarzem i dietetykiem klinicznym w celu dostosowania diety do indywidualnych potrzeb zdrowotnych i zaleceń pooperacyjnych pacjenta.

 

Nutridrink Protein to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Do postępowania dietetycznego w niedożywieniu i ryzyku niedożywienia związanym z chorobą, szczególnie u pacjentów ze zwiększonym zapotrzebowaniem białkowym. Stosować pod nadzorem lekarza.

 

Piśmiennictwo:

  1. Weimann A, Braga M, Carli F, et al. ESPEN practical guideline: Clinical nutrition in surgery. Clin Nutr. 2021 Jul;40(7):4745-4761. doi: 10.1016/j.clnu.2021.03.031.
  2. Nelson G, Fotopoulou C, Taylor J, et al. Enhanced recovery after surgery (ERAS®) society guidelines for gynecologic oncology: Addressing implementation challenges – 2023 update. Gynecol Oncol. 2023 Jun;173:58-67. doi: 10.1016/j.ygyno.2023.04.009.
  3. https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/dieta-lekkostrawna-2/
  4. Scheib SA, Thomassee M, Kenner JL. Enhanced Recovery after Surgery in Gynecology: A Review of the Literature. J Minim Invasive Gynecol. 2019 Feb;26(2):327-343. doi: 10.1016/j.jmig.2018.12.010.