Czym jest żywienie dojelitowe?
Żywienie dojelitowe to jedna z metod na dostarczenie Twojemu organizmowi niezbędnych składników odżywczych wówczas, gdy nie możesz przyjmować pokarmów drogą doustną lub też gdy masz problemy z przełykaniem, przez co nie dostarczasz organizmowi wystarczającej ilości składników odżywczych. Diety dojelitowe przygotowane są w formie płynu podawanego organizmowi poprzez elastyczną rurkę, tzw. zgłębnik. Substancje odżywcze dostarczane właśnie poprzez zgłębnik są podobne do tych, które są dostarczane w formie normalnych posiłków, jak również są w taki sam sposób trawione. Pokarm zawiera wszystkie substancje odżywcze, których potrzebujesz na co dzień, włączając w to podaż energii, białka, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych oraz wody
Spis treści:
- Dlaczego żywienie dojelitowe?
- Rodzaje diety dojelitowej
- Rodzaje zgłębników do żywienia
- Rodzaje zgłębników pokarmowych
- Czy żywienie dojelitowe jest bezpieczne?
- Problemy związane z żywieniem dojelitowym
- Potencjalne niedogodności związane z żywieniem dojelitowym
Dlaczego żywienie dojelitowe?
Żywienie dojelitowe może być zalecone przez lekarza różnym osobom z różnymi dolegliwościami, schorzeniami i w różnym wieku.
Żywienie dojelitowe może być pomocne dla osób z:
- problemami w obrębie jamy ustnej, przełyku lub żołądka;
- problemami z przełykaniem, co naraża na ryzyko zadławienia i dostania się pokarmu do płuc;
- trudnościami w spożyciu odpowiedniej ilości jedzenia potrzebnego do pokrycia zalecanego dziennego spożycia.
Pacjenci zakwalifikowani do żywienia dojelitowego mogą mieć wiele różnych problemów zdrowotnych, ale łączy ich jedno – nie są w stanie spożyć odpowiedniej ilości pokarmu, a to z kolei może szybko doprowadzić do niedożywienia. Odpowiednie odżywianie jest niezbędne do utrzymania masy ciała, często też jest jednym z kluczowych elementów, aby powrócić do zdrowia. Pozwala także otrzymać lepszą odpowiedź na leczenie i może pomóc Twojemu organizmowi zebrać siły do walki z chorobą.
Lekarz może orzec, że jesteś bardziej niż inni narażony na ryzyko niedożywienia, jeżeli:
- zdiagnozowano u Ciebie chorobę przewlekłą,
- przygotowujesz się do operacji,
- powracasz do zdrowia po chorobie lub operacji.
Żywienie dojelitowe jest zalecane, aby pomóc pacjentowi otrzymywać wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Chociaż perspektywa żywienia dojelitowego może być na początku przytłaczająca, w dłuższej perspektywie może znacznie podnieść jakość życia w porównaniu do czasu, kiedy organizmowi brakowało odpowiedniej ilości składników odżywczych.
Rodzaje diety dojelitowej
Każdy ma inne zapotrzebowanie na substancje odżywcze, dlatego też dieta jaką otrzymasz powinna być indywidualnie dobrana przez lekarza. Rodzaj diety, którą będziesz otrzymywać, jest dostosowany do Twoich potrzeb i zależy od licznych czynników, takich jak: masa ciała, wzrost, poziom aktywności, stan zdrowia, sytuacja w domu oraz od tego, czy możesz nadal przyjmować pokarmy i płyny doustnie. Dostępny jest szeroki zakres diet, które zaspokoją Twoje żywieniowe potrzeby:
- z niską lub wysoką zawartością tłuszczów;
- z błonnikiem lub bez;
- wysokobiałkowe lub normobiałkowe;
- z niską lub wysoką zawartością węglowodanów;
- bezlaktozowe.
Zarówno podczas wizyty w szpitalu, jak i w poradni żywieniowej personel medyczny porozmawia z Tobą o najlepszym rodzaju diety dla Ciebie, zapewni Ci optymalną opiekę i pomoże dokonać najlepszego wyboru.
Rodzaje zgłębników do żywienia
Dieta dojelitowa może być dostarczana poprzez jeden z następujących zgłębników do żywienia:
- zgłębnik nosowo-żołądkowy (NG);
- zgłębnik nosowo-jelitowy (NJ);
- gastrostomia np. przezskórna gastrostomia endoskopowa (PEG);
- jejunostomia np. operacyjna jejunostomia (JEJ), przezskórna endoskopowa jejunostomia z łącznikiem (PEG-J).
Zespół specjalistów z poradni żywieniowej doradzi, jaki rodzaj zgłębnika jest dla Ciebie najlepszy.
Zgłębniki do gastrostomii i jejunostomii są mniej widoczne niż zgłębniki nosowo-żołądkowe, ale wymagają zabiegu / operacji w celu umożliwienia podania diety bezpośrednio do żołądka lub jelita.
Założenie zgłębnika nosowo-żołądkowego nie wymaga operacji do jego umieszczenia. Zgłębniki nosowo-żołądkowe są bardziej widoczne, a ich umieszczenie, w niektórych przypadkach może powodować niewielki dyskomfort. Ten rodzaj zgłębników zakładamy na krótki czas – od czterech do sześciu tygodni.
Rodzaje zgłębników pokarmowych
Czy żywienie dojelitowe jest bezpieczne?
Obecnie medycyna uważa żywienie dojelitowe za uznany i w pełni bezpieczny sposób podaży składników odżywczych u pacjentów zarówno z chorobami ostrymi jak i przewlekłymi.
Ważne jest, aby być świadomym wszystkich trudności, jakie mogą się wiązać z żywieniem dojelitowym i zrozumieć, że te problemy mogą być przejściowe i można im zapobiec.
Pracownik służby zdrowia doradzi Ci, jak zapobiegać i radzić sobie z ewentualnymi problemami z zakresu:
- dbania o zgłębnik, prawidłowej jego pielęgnacji;
- dbania o inne elementy wyposażenia;
- przestrzegania zaleceń żywieniowych;
- gdzie szukać pomocy w razie problemów.
W momencie opuszczenia szpitala i udania się do domu, nie zostaniesz sam z problemami związanymi z żywieniem dojelitowym. Dostaniesz niezbędne informacje i dane kontaktowe do poradni żywieniowej, która zapewnia opiekę pielęgniarską i lekarską w warunkach domowych.
Problemy związane z żywieniem dojelitowym
Odpowiednie dbanie o zgłębnik znacznie zmniejsza ryzyko pojawienia się problemów z nim związanych, jednak nie może tego całkowicie wykluczyć. Możliwe niedogodności to:
- zatkanie zgłębnika;
- wypadnięcie zgłębnika;
- przeciekanie diety;
- uczucie dyskomfortu;
- zakażenie lub podrażnienie skóry.
Zapewne poczujesz się zaniepokojony, kiedy wydarzy się to po raz pierwszy, szybko jednak nauczysz się, jak radzić sobie w takich sytuacjach. Personel poradni żywieniowej wesprze Cię odpowiednią pomocą, jeśli pojawi się jakikolwiek problem. Tutaj znajdziesz wiele prostych środków zapobiegawczych (długookresowa opieka), które pomogą zapobiegać tym problemom.
Potencjalne niedogodności związane z żywieniem dojelitowym
Po rozpoczęciu żywienia dojelitowego, zanim personel medyczny odpowiednio nie dostosuje procedury żywieniowej do Twoich potrzeb, możesz doświadczyć pewnych niedogodności.
Żywienie dojelitowe może mieć wpływ na Twój organizm tak samo, jak każda inna zmiana w Twojej diecie:
- ból brzucha;
- biegunka;
- zaparcia;
- wzdęcia.
Takie objawy mogą być nieprzyjemne, ale są sposoby, aby zminimalizować ryzyko ich wystąpienia poprzez współpracę z personelem medycznym i wspólne ustalenie procedur żywieniowych najkorzystniejszych dla Ciebie.