Przeciętny mózg dorosłego człowieka waży nieco mniej niż 1,5 kg, wielkością zaś przypomina średni kalafior. Składa się z ok. 100 miliardów neuronów (komórek nerwowych), łączących się ze sobą za pomocą ok. 1014 połączeń synaptycznych (synaps).

Spis treści:

  1. Budowa mózgu człowieka
  2. Zanikanie połączeń synaptycznych a łagodne objawy choroby Alzheimera
  3. Tworzenie się połączeń synaptycznych
  4. Odżywianie a choroba Alzheimera

Budowa mózgu człowieka

Neurony stanowią podstawowy budulec mózgu i tworzą sieci, dzięki którym przesyłane są impulsy elektryczne, przekazywane między komórkami nerwowymi przez synapsy. Impulsy elektryczne oraz związane z nimi reakcje chemiczne stanowią podstawę działania mózgu, pozwalając na wykonywanie opisanych poniżej procesów poznawczych.

Synapsy to wyspecjalizowane przestrzenie komunikacji między neuronami. Stanowią funkcjonalne połączenia między poszczególnymi komórkami nerwowymi lub między komórką nerwową a innym typem komórki. Przestrzenie synaptyczne są kluczowe dla poprawnego działania sieci neuronów, jako że zapewniają komórkom nerwowym możliwość komunikacji i przenoszenia informacji. Zazwyczaj jedna komórka nerwowa ma ok. 1000 synaps, przez które łączy się z innymi neuronami. Architektura synaps jest dynamiczna, co oznacza, że istniejące połączenia mogą być z czasem zastępowane przez inne. W poprawnie funkcjonującym mózgu panuje równowaga: nowe synapsy tworzą się w miejsce połączeń zanikających. Połączenia synaptyczne są niezwykle ważne, ponieważ pozwalają neuronom na tworzenie sieci w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. To dzięki nim mózg może również wykonywać takie operacje kognitywne jak postrzeganie i myślenie.

Zanikanie połączeń synaptycznych a łagodne objawy choroby Alzheimera

W chorobie Alzheimera zanikanie połączeń synaptycznych ma więc większy wpływ na stratę sprawności kognitywnej niż na przykład charakterystyczne dla tej choroby gromadzenie się amyloidu czy powstawanie splątków neurofibrylarnych. Nie znamy jeszcze przyczyny zanikania połączeń synaptycznych, lecz badania sugerują nam, że ma to miejsce na wczesnym etapie rozwoju choroby.

Tworzenie się połączeń synaptycznych

Ważnym elementem połączenia synaptycznego są błony białkowo-lipidowe komórek nerwowych, które składają się ze związków zwanych fosfolipidami. Fosfolipid najczęściej występujący w ludzkim mózgu syntetyzowany jest w naturalnym, zachodzącym w mózgu procesie biologicznym zwanym szlakiem Kennedy’ego. Synteza fosfolipidów wymaga dostępności trzech głównych składników: kwasów tłuszczowych omega-3, urydyny i choliny. Reakcja ta jest także wspomagana przez witaminy i przeciwutleniacze, które umożliwiają dostęp do składników głównych.

Odżywianie a choroba Alzheimera

Badania wykazują, że poziom niektórych składników odżywczych (np. kwasów tłuszczowych omega-3 i wybranych witamin) jest u pacjentów z chorobą Alzheimera niższy niż u odpowiadających im wiekiem osób zdrowych.

Zaś jak przed chwilą wyjaśniliśmy, niektóre z tych składników niezbędne są organizmowi do tworzenia nowych połączeń synaptycznych – dlatego tak istotny jest właściwy sposób odżywiania się osób chorych na Alzheimera.

Kiedy udać się do lekarza lub zgłosić się do wyspecjalizowanego pracownika opieki zdrowotnej?

Pogarszająca się z dnia na dzień pamięć epizodyczna to jeden ze wczesnych objawów demencji. Utrata pamięci ma wiele twarzy. Niektórzy mają trudności w przypominaniu sobie ostatnich wydarzeń lub wykonywanych niedawno czynności, inni przekładają przedmioty lub doświadczają utrudnień w planowaniu lub wykonywaniu codziennych zadań. Należy również pamiętać, że stres, stany depresyjne i zmęczenie mogą zaostrzać przedstawione wyżej objawy.

Jeżeli jednak nasi bliscy odczuwają wyraźne pogorszenie się pamięci, a wymienione problemy zaczynają mieć wpływ na nasze życie, wówczas konieczna jest wizyta u lekarza lub wyspecjalizowanego pracownika opieki zdrowotnej.