Udar mózgu – objawy przepowiadające

Udar mózgu występuje, gdy przepływ krwi do mózgu ustaje, a komórki mózgowe w okolicy zaczynają obumierać. Udary mózgu są nadal 3 co do częstości przyczyną zgonów i są jedną z najważniejszych przyczyn niepełnosprawności.

Spis treści:

1. Jak rozpoznać udar mózgu?
2. Po wezwaniu służb ratunkowych
3. Przygotuj się na wypadek udaru mózgu
4. Kto jest najbardziej narażony na udar mózgu?

Szybkie działanie może mieć duże znaczenie dla kogoś, kto ma udar mózgu. National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS) podkreśla, że ​​uzyskanie pomocy w nagłych wypadkach w ciągu godziny od wystąpienia pierwszych symptomów może zapobiec długotrwałej niepełnosprawności lub śmierci. Zgodnie z wytycznymi American Heart Association (AHA) i American Stroke Association (ASA), osoby leczone lekiem rozpuszczającym skrzepy krwi w ciągu pierwszych 4,5 godzin od pierwszych objawów udaru mają większą szansę na wyzdrowienie bez poważnej niepełnosprawności niż te, które są poddane leczeniu po tym czasie. Niektóre udary mogą również wymagać leczenia chirurgicznego.

Gdy nie mamy pewności czy ktoś ma udar mózgu należy zadzwonić po pogotowie. Nie warto zwlekać – osoby, które wcześnie poddają się leczeniu, mają dużą przewagę w dobrym rokowaniu. Umiejętność rozpoznawania oznak i objawów udaru może oznaczać różnicę między życiem a śmiercią oraz zadecydować o stopniu sprawności.

Jak rozpoznać udar mózgu?

Objawy udaru mózgu pojawiają się nagle, bez ostrzeżenia. National Stroke Association przygotowało zestawienie najczęściej występujących symptomów udaru, aby pomóc pacjentom i osobom im najbliższym ułatwić rozpoznanie. Najczęstsze wczesne objawy udaru mózgu to:

• Osłabienie i/lub drętwienie twarzy, ramion lub nóg, zazwyczaj po jednej stronie ciała
• Niewyraźna lub zniekształcona mowa
• Trudności w zrozumieniu innych
• Ślepota lub podwójne widzenie w jednym, lub obu oczach
• Zawroty głowy
• Utrata równowagi i/lub koordynacji

National Stroke Association sugeruje używanie angielskiego terminu „FAST” (SZYBKO), aby pomóc rozpoznać typowe objawy udaru. Przedstawiono je w poniższej tabeli:

Jeśli występują objawy udaru najważniejsze to nie czekać z wezwaniem pomocy, nawet jeśli zauważamy tylko jeden z sygnałów ostrzegawczych udaru.

Gdy zauważymy, że u danej osoby twarz opada, ale nadal może dobrze chodzić i mówić, a jej ręce i nogi nie mają cech słabości w takiej sytuacji nadal ważne jest, aby działać szybko, szczególnie jeśli istnieje jakakolwiek szansa, że są to znaki ostrzegawcze udaru. Szybkie leczenie może znacznie zwiększyć szanse na pełne wyzdrowienie.

Towarzystwa naukowe podkreślają, że pacjent nie musi wykazywać wszystkich znaków ostrzegawczych podczas udaru zatem, gdy tylko podejrzewamy, że może on dotyczyć kogoś w naszym otoczeniu należy wezwać służby ratunkowe lub natychmiast zabrać taką osobę do szpitala.

Po wezwaniu służb ratunkowych

Po zadzwonieniu pod numer 112 (lub 999) i wezwaniu pomocy należy sprawdzić, o której po raz pierwszy wystąpiły znaki ostrzegawcze. Ekipa ratunkowa może wykorzystać te informacje, aby określić najbardziej pomocny rodzaj leczenia.

Aby zapobiec niepełnosprawności lub śmierci niektóre rodzaje leków należy podać w ciągu 3 do 4,5 godzin od wystąpienia pierwszych objawów udaru mózgu.

Zgodnie z wytycznymi grup ekspertów i towarzystw naukowych osoby, u których występują objawy udaru, mają 24-godzinne okno na leczenie polegające na mechanicznym usuwaniu skrzepów. Zabieg ten znany jest również jako mechaniczna trombektomia.

Pamiętaj więc, aby myśleć szybko, działać szybko i uzyskać pomoc w nagłych wypadkach, jeśli zauważysz jakiekolwiek znaki ostrzegawcze udaru.

Przygotuj się na wypadek udaru mózgu

Można przygotować się na wystąpienie udaru mózgu, jeśli tylko mamy świadomość takiego zagrożenia. Kroki, które można podjąć obejmują:

• edukowanie rodziny i przyjaciół o najczęstszych objawach udaru;
• posiadanie aktualnej historii medycznej „pod ręką”;
• posiadanie kontaktów alarmowych w telefonie;
• trzymanie przy sobie informacji o przyjmowanych aktualnie lekach;
• uczenie dzieci wzywania pomocy;
• pomocna jest również znajomość adresu szpitala w najbliższej okolicy, w którym znajduje się wyznaczony ośrodek leczenia udarów mózgu, jeśli taki ośrodek jest dostępny.

Kto jest najbardziej narażony na udar mózgu?

Do osób najbardziej narażonych na udar mózgu należą te, u których występują następujące najczęstsze czynniki ryzyka:

• nadciśnienie tętnicze,
• choroba wieńcowa,
• palenie tytoniu,
• hipercholesterolemia,
• migotanie przedsionków,
• przebyty udar,
• przebyty zawał serca,
• otyłość,
• nieco rzadziej cukrzyca,
• a także alkoholizm.

Należy również podkreślić, że ryzyko zapadalności na udar mózgu w zależności od wieku wzrasta wraz z wiekiem i jest największe u osób po 70 roku życia. Zapadalność wśród mężczyzn w stosunku do kobiet jest również znamiennie wyższa.

Większość z wyżej wymienionych czynników to tzw. czynniki modyfikowalne, czyli przez wprowadzenie korzystnych zmian w stylu życia i zadbanie o swoje zdrowie może uchronić przed wystąpieniem udaru mózgu.

Piśmiennictwo:

1. Błażejewska-Hyżorek, Beata, et al. „Wytyczne postępowania w udarze mózgu.” Polski Przegląd Neurologiczny 15.A (2019): 1-156.
2. Banecka-Majkutewicz, Zyta, et al. „Analiza czynników ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu (badanie wstępne).” Udar Mózgu. Problemy Interdyscyplinarne 4.1 (2002): 15-21.
3. Agnieszka, Machulska Magdalena, and Tyrakowska-Dadełło Zuzanna Judyta. „Udar niedokrwienny mózgu–czynniki ryzyka, objawy, leczenie i profilaktyka.” Praca zbiorowa pod redakcją: 178.