Chłoniak Hodgkina (dawniej nazywany ziarnicą złośliwą lub chorobą Hodgkina) jest stosunkowo rzadkim nowotworem krwi. Jego cechą charakterystyczną jest to, że występuje w młodym wieku. Wyróżnia się dwa szczyty zachorowania. Najczęściej chłoniak Hodgkina pojawia się pomiędzy 20 a 40 rokiem życia. Drugi szczyt zachorowania przypada po 55 roku życia. Chłoniak Hodgkina rozwija się w węzłach chłonnych. Najczęściej są to węzły chłonne szyjne, pachowe lub nadobojczykowe. Choroba początkowo może obejmować regionalne węzły chłonne. Natomiast, w bardziej zaawansowanym stadium, może również dawać przerzuty do odległych narządów. Najczęściej diagnozowanymi przerzutami są przerzuty do płuc, wątroby, kości oraz szpiku kostnego. Chłoniak Hodgkina rozwija się z krwinek białych, dokładnie limfocytów typu B.

Spis treści:

  1. Przyczyny chłoniaka Hodgkina
  2. Objawy chłoniaka Hodgkina
  3. Chłoniak Hodgkina - wykrywanie
  4. Chłoniak Hodgkina - metody leczenia
  5. Chłoniak Hodgkina – rokowanie i powikłania

Przyczyny chłoniaka Hodgkina

Jakie są przyczyny chłoniaka Hodgkina? Dokładne przyczyny choroby nie są do końca poznane. Jako potencjalne czynniki ryzyka bierze się pod uwagę m.in. zakażenia wirusowe. Do najczęściej wymienianych wirusów zwiększających ryzyko zachorowania należą przede wszystkim: wirus HIV, wirus cytomegalii (CMV) oraz wirus mononukleozy zakaźnej (EBV – Epsteina-Barr). Oczywiście, nie każda osoba zakażona HIV, CMV lub EBV zachoruje na chłoniaka Hodgkina. Inne czynniki ryzyka chłoniaka Hodgkina to narażenie na promieniowanie jonizujące, a także stany zmniejszonej odporności organizmu (np. w wyniku przyjmowania leków immunosupresyjnych). Sugeruje się, że czynnikiem ryzyka mogą być również choroby autoimmunologiczne. Wiele osób zastanawia się czy chłoniak Hodgkina jest dziedziczny? W pewnym stopniu czynniki genetyczne mają znaczenie. Stwierdzono bowiem rodzinne występowanie tego rodzaju chłoniaka. Wyższe ryzyko zachorowania na chłoniaka Hodgkina związane jest również z płcią. Choroba częściej diagnozowana jest u płci męskiej. Widać to zwłaszcza w populacji pediatrycznej, gdzie 85% przypadków chłoniaka Hodgkina występuje u chłopców.

Objawy chłoniaka Hodgkina

Jakie są objawy chłoniaka Hodgkina? Najczęściej pierwszym objawem choroby są wyczuwalne, powiększone węzły chłonne. Często nie towarzyszą temu żadne dodatkowe objawy. Węzły chłonne zwykle nie są bolesne a skóra nad nimi nie jest zmieniona. Bolesność węzłów chłonnych może pojawić się po spożyciu alkoholu. Jest to tzw. objaw paranowotworowy. Inne możliwe objawy chłoniaka Hodgkina to np: obfite i nawracające nocne poty, gorączki powyżej 38°C utrzymujące się ponad dwa tygodnie (bez towarzyszącej infekcji) a także niezamierzona utrata masy ciała (powyżej 10% w ciągu ostatnich sześciu miesięcy). U niektórych osób może wystąpić również przewlekły świąd (zwłaszcza po kąpieli lub alkoholu) a także uczucie permanentnego zmęczenia. W przypadku, jeśli zajęte są węzły chłonne w okolicy klatki piersiowej i nastąpiło ich powiększenie, mogą pojawić się objawy takie jak duszność czy kaszel. Z kolei, w przypadku zajęcia węzłów chłonnych jamy brzusznej, mogą pojawić się objawy takie jak: dyskomfort w jamie brzusznej, bóle brzucha oraz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego takie jak wzdęcia lub zaparcia. Jednak szacuje się, że objawy występują u maksymalnie 30% pacjentów. W wielu przypadkach choroba przebiega prawie bezobjawowo. Najczęściej, bardziej charakterystyczne objawy, pojawiają się dopiero w III do IV stadium zaawansowania chłoniaka Hodgkina. W tej chorobie nowotworowej wyróżnia się bowiem cztery stadia zaawansowania. Stadium I to zajęcie pojedynczych węzłów chłonnych lub pojedyncza zmiana pozawęzłowa. Stadium II oznacza zajęte dwa lub więcej grup węzłów chłonnych po tej samej stronie przepony. Stadium III obejmuje zajęte węzły chłonne po obu stronach przepony. Natomiast stadium IV, najbardziej zawansowane, oznacza zajęte węzły chłonne oraz narząd pozawęzłowy.

Chłoniak Hodgkina - wykrywanie

Diagnostyką oraz leczeniem chłoniaka Hodgkina zajmuje się oczywiście lekarz, najczęściej onkolog i/lub hematolog. W przypadku stwierdzenia powiększonych węzłów chłonnych lekarz dokonuje wywiadu a następnie przeprowadza dalsze badania. Najczęściej podstawowymi badaniami są morfologia krwi z rozmazem a także badanie obrazowe. Do badań obrazowych należą: badanie ultrasonograficzne USG, PET (pozytonowa emisyjna tomografia), tomografia komputerowa oraz badanie rentgenowskie RTG. Aby potwierdzić rozpoznanie chłoniaka Hodgkina konieczne jest badanie histopatologiczne biopsji pobranej z węzła chłonnego. Z uwagi na możliwe przyczyny wirusowe, u pacjentów zwykle sprawdza się również obecność wirusa HIV. Leczenie ewentualnego zakażenia może bowiem poprawić wyniki leczenia pacjentów z chłoniakiem Hodgkina oraz współistniejącym zakażeniem wirusem HIV.

Chłoniak Hodgkina - metody leczenia

Podstawą leczenia chłoniaka Hodgkina są chemioterapia oraz radioterapia. W niektórych przypadkach konieczne może być również przeszczepienie szpiku kostnego. O sposobie leczenia decyduje lekarz prowadzący. Wpływ na rodzaj oraz długość leczenia ma m.in. stadium zaawansowania choroby oraz choroby współistniejące. Wiadomo, że stosowane leczenie może wiązać się ze skutkami ubocznymi. O tym, jak poradzić sobie ze skutkami ubocznymi podczas radioterapii przeczytasz w artykule https://posilkiwchorobie.pl/porady/skutki-uboczne-radioterapii-jak-sobie-z-nimi-radzic/. Warto dodać, że w przypadku chłoniaka Hodgkina ważne jest również monitorowanie masy ciała. Tak jak wspomniano, jednym z objawów choroby może być niezamierzona utrata masy ciała. W trakcie leczenia onkologicznego może dochodzić do dodatkowego chudnięcia. Jest to oczywiście objaw niepożądany. Wiadomo bowiem, że dobrze odżywione osoby mają mniejsze ryzyko powikłań podczas chemio- czy radioterapii. Dlatego ważne jest, aby w trakcie leczenia zadbać o swoją dietę. U osób, które mają problem z dostarczeniem odpowiedniej ilości białka i/lub kalorii  wraz z tradycyjną dietą warto skonsultować z lekarzem, stosowanie żywienia medycznego np. preparatu Nutridrink Protein Omega 3.

 

Chłoniak Hodgkina – rokowanie i powikłania

Chłoniak Hodgkina jest stosunkowo dobrze rokującym nowotworem. Wyleczalność sięga od 80 do 90% chorych. U niektórych pacjentów może jednak dojść do nawrotu. Rokowanie chłoniaka Hodgkina zależy od jego rodzaju. Najlepiej rokujący jest klasyczny chłoniak Hodgkina. Nie bez znaczenia jeśli chodzi o rokowanie jest również stadium zaawansowania choroby. 5 – letnie przeżycie całkowite w stadium choroby I i II wynosi około 90%. W stadium IV, najbardziej zaawansowanym – jest to już około 60%. U osób, które chorowały na chłoniaka Hodgkina zalecane są regularne badania kontrolne. Ma to na celu jak najszybsze wykrycie ewentualnego nawrotu choroby. Badania, które należy przeprowadzić ustala lekarz prowadzący. Zwykle są to: morfologia krwi a także badania obrazowe.

Celem leczenia chłoniaka Hodgkina jest nie tylko wyleczenie samej choroby ale również kontrola powikłań krótko- i długoterminowych. Powikłania związane z leczeniem mogą dotyczyć np. problemów układu sercowo naczyniowego czy płuc. Inne komplikacje to m.in.: depresja, powikłania infekcyjne, neuropatia obwodowa oraz zaburzenia funkcjonowania seksualnego (w tym niepłodność). Po zakończeniu leczenia należy więc pozostawać pod opieką lekarza prowadzącego.

 

Nutridrink Protein Omega 3 to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego do postępowania dietetycznego u pacjentów z chorobą nowotworową z niedożywieniem lub ryzykiem niedożywienia z nią związanym. Stosować pod nadzorem lekarza.

 

Bibliografia:

  1. Karkosz A.: Chłoniak Hodgkina. [Updated 2023 Jun 26]. Available from: https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/224217,chloniak-hodgkina
  2. Kaseb H, Babiker HM. Hodgkin Lymphoma. [Updated 2023 Jun 26]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499969/
  3. National Cancer Institute. Hodgkin Lymphoma Treatment (PDQ®)–Health Professional Version [Updated 2023 Jun 26]. Available from: https://www.cancer.gov/types/lymphoma/hp/adult-hodgkin-treatment-pdq