Sezonowy jadłospis z użyciem Nutridrink Protein
Jadłospis chorego onkologicznie powinien być dostosowany do jego możliwości i preferencji – a te mogą zmieniać się każdego dnia. Z tego powodu, dieta często wymaga zastosowania modyfikacji, a nierzadko potrzebne jest wsparcie w postaci żywienia medycznego, np. w formie doustnych preparatów odżywczych, jeśli pacjent nie jest w stanie tradycyjną dietą pokryć swojego zapotrzebowania na składniki odżywcze. Z myślą o pacjentach onkologicznych przygotowaliśmy przykładowy jadłospis, dzięki któremu dowiesz się, jak komponować pełnowartościowe posiłki dla bliskiej osoby chorującej na nowotwór.
Spis treści:
- Rola diety w chorobie nowotworowej
- Czym jest żywienie medyczne?
- Zalety stosowania żywienia medycznego w trakcie choroby nowotworowej
- Przykładowy jadłospis z Nutridrink Protein – lato
Rola diety w chorobie nowotworowej
Pacjenci onkologiczni zwykle poddawani są intensywnemu leczeniu mającemu na celu zniszczenie komórek nowotworowych. Nie jest ono jednak obojętne dla reszty organizmu i może powodować dolegliwości, które mogą utrudniać choremu spożycie odpowiedniej ilości różnych pokarmów, a tym samym uniemożliwiać pokrycie zapotrzebowania na niezbędne składniki odżywcze. Chorym mogą dokuczać dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: nudności, wymioty czy biegunki. Często występują u nich także brak apetytu, zaburzenia smaku i zapachu lub trudności z połykaniem. Odczuwane dolegliwości mogą nie tylko wpływać niekorzystnie na samopoczucie chorego i jakoś życia, ale także powodować niezamierzony spadek masy ciała. Jest to jeden z pierwszych objawów niedożywienia, które może zaburzać proces leczenia.
W związku z powyższym odpowiednia dieta w chorobie nowotworowej jest jednym z kluczowych elementów postępowania wspomagającego leczenie. Ważne jest, aby zarówno pacjent, jak i jego rodzina oraz opiekunowie mieli tę świadomość. W szczególności osoby zajmujące się przygotowywaniem posiłków dla chorego powinny znać zasady komponowania diety dla pacjenta onkologicznego, aby była ona zdrowa i dostosowana do potrzeb oraz możliwości chorego, ale także, uwzględniała jego indywidualne upodobania.
Mądre wspieranie to także odżywianie.
Czym jest żywienie medyczne?
Dieta w chorobie nowotworowej powinna być pełnowartościowa, czyli dostarczająca wszystkich niezbędnych składników odżywczych, z uwzględnieniem zwiększonego zapotrzebowania na energię i białko. Jednocześnie codzienny jadłospis musi być dostosowany do możliwości i preferencji pacjenta w danym momencie – może wymagać modyfikacji w zależności od występujących dolegliwości. Uwzględniając powyższe informacje może okazać się, że przygotowanie posiłków dla chorego onkologicznie nie będzie takie łatwe. Warto wówczas zapytać lekarza o możliwość stosowania wsparcia w postaci doustnych preparatów odżywczych (należących do kategorii żywności specjalnego przeznaczenia medycznego – FSMP (ang. Food for Special Medical Purpose). Mogą one zostać zalecone u chorych na nowotwory – osób niedożywionych lub zagrożonych niedożywieniem w celu wzbogacenia lub uzupełnienia ich diety w niezbędne składniki odżywcze. Pomagają, gdy tradycyjne żywienie jest niewystarczające lub niemożliwe.
Zalety stosowania żywienia medycznego w trakcie choroby nowotworowej
Stosowanie żywienia medycznego ma na celu chronić chorego przed rozwojem niedożywienia lub zahamować/spowolnić jego dalszy rozwój. Doustne preparaty odżywcze zostały tak opracowane, aby w małej objętości dostarczać energię i niezbędne składniki odżywcze. Jest to szczególnie istotne, gdy u pacjentów występują dolegliwości uniemożliwiające spożycie odpowiednich porcji pokarmu. Stosowanie żywienia medycznego, u pacjentów niedożywionych lub zagrożonych niedożywieniem wpływając na poprawę ich stanu odżywienia, może przyczynić się do zmniejszenia dolegliwości związanych z terapią, a także zmniejszyć liczbę lub ciężkość powikłań. Może to przełożyć się na przyśpieszenie procesu rehabilitacji i skrócenie czasu pobytu w szpitalu.
Przykładowy jadłospis z Nutridrink Protein – lato
Dietetycy firmy Nutricia, z myślą o pacjentach onkologicznych, przygotowali przykładowy jadłospis z wykorzystaniem Nutridrink Protein. Zaproponowane przepisy bazują na sezonowych – letnich produktach, gdyż świeże owoce i warzywa są cennym źródłem wielu składników odżywczych. Dzięki temu potrawy wykorzystane w jadłospisie są kolorowe oraz orzeźwiające. Wypróbuj nasz jadłospis!
Każdy z 3 zaplanowanych dni zawiera 5 przepisów na dania, które łącznie dostarczają 2100 kcal/dobę. Jadłospis jest pełnowartościowy, czyli zapewnia podaż wszystkich niezbędnych dla organizmu składników odżywczych, uwzględniając zwiększone zapotrzebowanie białkowo-kaloryczne pacjentów onkologicznych. Pokrywa zapotrzebowanie kaloryczne pacjenta o masie ciała ok. 70 kg (30 kcal/kg masy ciała), a podaż białka wynosi ok. 105 g (1,5 g/kg masy ciała).
Dieta nie wyklucza żadnej z grup produktów spożywczych, natomiast niektóre przepisy zawierają sugestie jak można modyfikować ich recepturę, aby były łatwostrawne, gdy jest taka konieczność.
Należy pamiętać, że potrzeby żywieniowe pacjentów mogą zmieniać się na różnych etapach terapii onkologicznej, dlatego występowanie dolegliwości należy skonsultować z lekarzem. Osoby chore wymagające specjalnych modyfikacji dietetycznych powinny zgłosić się do dietetyka w celu dobrania indywidualnej diety dopasowanej do aktualnego stanu zdrowia.
Jadłospis zawiera tylko część z ilości płynów zalecanej do wypicia każdego dnia. Z tego powodu należy zadbać, aby między posiłkami wypijać dodatkowe ok. 500 ml.
W przypadku, gdy chory nie jest w stanie zjeść danego posiłku, warto podać mu w zamian specjalistyczny preparat odżywczy, przeznaczony do żywienia medycznego, np. Nutridrink Protein 125 ml.
Dzień 1
Śniadanie
Bananowa granola z waniliową nutą
Kawa lub herbata (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 15 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- płatki owsiane (20 g – 2 łyżki),
- mak mielony, suchy (5 g – 1 łyżeczka),
- sezam (5 g – 1 łyżeczka),
- nasiona słonecznika (5 g – 1 łyżeczka),
- pestki dyni (5 g – 1 łyżeczka),
- cynamon do smaku,
- banan (60 g – ½ sztuki),
- Nutridrink Protein o smaku waniliowym (1 butelka – 125 ml).
Sposób przygotowania
- Wszystkie składniki, oprócz preparatu Nutridrink Protein i banana, położyć na blaszkę do pieczenia i włożyć do nagrzanego piekarnika (150 st. C) na 10-15 minut.
- Mieszać co 5 minut, aby granola prażyła się równomiernie.
- W międzyczasie przygotować miseczkę i wkroić do niej banana.
- Następnie dodać uprażoną granolę, a całość zalać Nutridrink Protein.
Uwaga: Chcąc, aby danie było lżej strawne, należy składniki granoli zalać niewielką ilością gorącej wody, żeby zmiękły, a dopiero następnie dodać preparat Nutridrink Protein i banana rozdrobnionego widelcem do konsystencji musu. Można również zmielić dodatki (mak, sezam, pestki i nasiona), a do powstałej mieszanki dodać płatki, a następnie pokrojonego w plasterki banana oraz wlać preparat Nutridrink.
II śniadanie
Nutridrink Protein o smaku truskawkowym (125 ml – 1 butelka)
Herbata owocowa – 1 szklanka (250 ml)
Obiad
Cukinia faszerowana
Herbata owocowa lub z cytryną (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 35 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- cukinia (250 g – 1 sztuka),
- cebula (25 g – ¼ sztuki),
- pieczarki (40 g – 4 średnie sztuki),
- pomidor (170 g – 1 sztuka),
- papryka żółta (30 g – 2 plastry),
- marchew (25 g – ½ sztuki),
- bułka tarta (15 g – 1 łyżka),
- jaja kurze całe (50 g –1 sztuka),
- ser mozzarella (60 g – ½ kuli),
- oliwa z oliwek (10 ml –1 łyżka),
- kasza kuskus (70 g),
- natka pietruszki (2 łyżki),
- bazylia świeża (2 łyżki),
- sól, pieprz, papryka w proszku (szczypta).
Sposób przygotowania
- Kaszę kuskus ugotować w wodzie.
- Cukinię pokroić na pół i wybrać z niej miąższ łyżką.
- Cebulę pokroić w drobną kostkę i podsmażyć na oliwie.
- Pieczarki obrać oraz pokroić w plasterki.
- Marchewkę zetrzeć na tarce o grubych oczkach, dodać z pieczarkami do smażenia.
- Paprykę oraz pomidory pokroić w kostkę i dorzucić na patelnię razem z miąższem z cukinii, bazylią, rozdrobnionym serem mozzarella, pietruszką, jajkiem i bułką tartą.
- Tak powstałą masę wymieszać z ugotowaną kaszą.
- Cukinię skropić oliwą z oliwek, przyprawić.
- Na koniec napełnić cukinię farszem i wstawić na blaszce do piekarnika rozgrzanego do 200°C na 25 min.
- Podawać posypane bazylią i natką pietruszki.
Uwaga: Chcąc, aby danie było lżej strawne można obrać warzywa ze skórki. Należy także zrezygnować ze smażenie składników na farsz – zamiast tego można przyrządzić je poprzez duszenie w niewielkiej ilości wody z oliwą. Konieczne może okazać się także zrezygnowanie z pieczarek oraz cebuli w zamian zwiększając ilość pozostałych warzyw.
Podwieczorek
Herbata owocowa lub ziołowa (250 ml – 1 szklanka)
Zupa krem z białych warzyw
Czas przygotowania: 30 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- Pietruszka, korzeń (ok. 90 g – 1 duża szt.),
- seler, korzeń (ok. 60 g – kawałek na zupę),
- ziemniaki (150 g – 1 duża sztuka),
- olej rzepakowy (10 ml – 1 łyżka),
- bulion warzywny (230 ml – 1 szklanka),
- sól, pieprz (do smaku).
Sposób przygotowania
- Ziemniaka, pietruszkę oraz selera obrać, a następnie pokroić w kostkę.
- Umieścić warzywa w garnku, zalać bulionem i gotować do miękkości.
- Zdjąć garnek z kuchenki, dodać olej i całość zblendować na krem.
- Doprawić według uznania, wymieszać.
Kolacja
Sałatka nicejska z kiełkami i grzankami
Herbata owocowa lub słaba zwykła herbata z cytryną (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 15 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- jaja kurze całe (50 g – 1 sztuka),
- tuńczyk w sosie własnym (60 g – 2 łyżki),
- oliwki czarne (18 g – 6 sztuk),
- pomidor koktajlowy (100 g – 5 sztuk),
- sałata (30 g – garść),
- kiełki np. rzodkiewki (10 g – mała garść),
- oliwa z oliwek (5 ml – 1 łyżeczka),
- sok z cytryny (5 ml – 1 łyżeczka),
- chleb żytni razowy (70 g – 2 kromki).
Sposób przygotowania
- Jajko ugotować na półmiękko przez około 4 min, ostudzić i pokroić w ósemki.
- Tuńczyka rozdrobnić na małe kawałki, a pomidory i sałatę porwać według uznania.
- Dodać oliwki i wszystkie składniki ułożyć na talerzu, posypać kiełkami.
- Całość skropić sosem z cytryny i oliwy. Doprawić do smaku.
- Z pieczywa zrobić tosty, można je pokroić i tak powstałymi grzankami posypać sałatkę.
Uwaga: Chcąc, aby danie było lżej strawne można ciemne pieczywo zamienić na jasne, a kiełki rzodkiewki na kiełki lucerny
Dziennie kaloryczność: 2189 kcal
Dzień 2
Śniadanie
Kawa lub herbata (250 ml – 1 szklanka)
Letnia jaglanka z czarną porzeczką
Czas przygotowania: 30 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- kasza jaglana (50 g),
- woda (ok. 120 ml),
- Nutridrink Protein 125 ml o smaku waniliowym (1 butelka – 125 ml),
- czarne porzeczki lub borówki (garść – ok. 40 g) – poza sezonem można wykorzystać mrożone porzeczki lub borówki amerykańskie,
- banan (½ szt. – 60 g).
Sposób przygotowania
- Suchą kaszę przelać wrzącą wodą, aby straciła swoją naturalną gorycz. Następnie wrzucić kaszę do garnuszka z gotującą się wodą. Gotować na małym ogniu do czasu, aż zostanie wchłonięta przez ziarna.
- W międzyczasie przygotować owoce: banana obrać i pokroić w kostkę, a porzeczki umyć i oczyścić z gałązek.
- Do miseczki włożyć ugotowaną kaszę, owoce i zalać Nutridrink Protein 125 ml o smaku waniliowym.
Uwaga: Jeśli lepiej tolerowane są duszone lub miksowane owoce, można przetrzeć je razem z bananem na gładki mus lub poddusić, można również porzeczkę zamienić na inne owoce np. borówki, brzoskwinię czy truskawki.
II śniadanie
Nutridrink Protein o smaku czekoladowym (125 ml – 1 butelka)
Zielona herbata (250 ml – 1 szklanka)
Obiad
Pstrąg pieczony z rozmarynem z fasolką szparagową
Herbata owocowa lub słaba zwykła herbata z cytryną (250 ml – 1 szklanka)
Liczba porcji: 1
Czas przygotowania: 90 min
Składniki:
- pstrąg surowy (200 g – 1 sztuka),
- cytryna (20 g – ¼ sztuki),
- czosnek (5 g – 1 ząbek),
- rozmaryn, świeży (2 gałązki),
- sól, pieprz biały (szczypta),
- fasolka szparagowa zielona (świeża lub mrożona) (100 g),
- ziemniaki (240 g – ok. 2 szt.),
- masło extra (10 g – 1 łyżka).
Sposób przygotowania
- Pstrąga umyć i osuszyć ręcznikiem papierowym.
- Rybę z zewnątrz i w środku skropić sokiem z cytryny, posypać solą i pieprzem, natrzeć przeciśniętym przez praskę czosnkiem.
- Do środka ryby włożyć kilka gałązek rozmarynu (może być także natka pietruszki lub koperek).
- Zawinąć rybę w folię aluminiową i pozostawić na 1 godzinę.
- W tym czasie fasolkę szparagową należy podgotować w wodzie przez ok. 15 min. Następnie rybę ułożyć na blaszce do pieczenia i piec w piekarniku rozgrzanym do 180°C przez 20 minut w folii. Po tym czasie rozwinąć ją, a na blaszkę dodać fasolkę szparagową i piec kolejne 10 minut.
- Ziemniaki obrać i ugotować w wodzie.
- Rybę z fasolką podawać z łyżką masła, które roztopi się na gorącej rybie.
Uwaga: Jeżeli fasolka szparagowa nie jest dobrze tolerowana przez chorego, można zastąpić ją duszonym, a następnie blendowanym szpinakiem lub gotowanymi burakami czy marchewką.
Podwieczorek
Sorbet owocowy (1 porcja)
Woda z cytryną (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 20 min + 1,5 godz. chłodzenia
Liczba porcji: 1
Składniki:
- banan (170 g – 1 duża sztuka),
- truskawki (200 g),
- mięta, świeża (kilka listków).
Sposób przygotowania
- Obrać banana i pokroić na mniejsze kawałki.
- Truskawki dokładnie umyć i pozbawić szypułek, a następnie przetrzeć przez sitko.
- Mus truskawkowy zmiksować z bananem i włożyć do zamrażarki na ok. 1,5 godz.
- Lody uformować w kulki i przełożyć do pucharka. Można ozdobić je kilkoma listkami mięty.
- Spożywać od razu po przygotowaniu.
Kolacja
Wiosenna sałatka z kaszą jaglaną i sosem miętowym
Herbata owocowa lub słaba zwykła herbata z cytryną (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 20 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- kasza jaglana (40 g),
- pomidor koktajlowy (100 g – 5 sztuk),
- ogórek (50 g – ¼ sztuki),
- rzodkiewka (30 g – 2 sztuki),
- nasiona słonecznika (15 g – 1 łyżka),
- jogurt naturalny 2% tł. (100 g – 5 łyżek),
- świeża mięta (garść),
- koper (garść),
- sok z cytryny (10 ml – 1 łyżka)
- oliwa z oliwek (10 ml – 1 łyżka),
Sposób przygotowania
- Ugotować kaszę jaglaną.
- Warzywa umyć i pokroić. Zioła posiekać.
- Ugotowaną, wystudzoną kaszę wymieszać z warzywami i ziołami.
- Sos: jogurt naturalny, liście mięty, posiekany koperek, sok z cytryny i oliwę razem zblendować.
- Sałatkę wyłożyć na talerz, posypać słonecznikiem.
- Sos podać w osobnym naczyniu – polać sałatkę tuż przed spożyciem.
Uwaga: Chcąc, aby danie było lżej strawne można zrezygnować z rzodkiewki i szczypiorku, a dodać więcej ogórka, pomidorki należy sparzyć i obrać ze skórki oraz pozbawić nasion ze środka. Nasiona słonecznika można zmielić i posypać powstałym proszkiem gotową sałatkę.
Dziennie kaloryczność: 2118 kcal
Dzień 3
Śniadanie
Naleśniki z twarożkiem i owocami sezonowymi
Kawa lub herbata (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 40 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
Ciasto naleśnikowe:
- mąka pszenna (40 g – 2 czubate łyżki),
- Nutridrink Protein o smaku owoców leśnych (62,5 ml – ½ butelki),
- woda (125 ml – ½ szklanki),
- jajko kurze (25 g – ½ sztuki),
- olej rzepakowy do smażenia (5 ml – 1 łyżeczka),
- sól (szczypta).
Twarożek:
- biały ser półtłusty (100 g – 5 łyżek),
- jogurt naturalny (40 g – 2 łyżki),
- dowolne owoce sezonowe np. truskawki, maliny, jagody.
Sposób przygotowania
- Mąkę wymieszać mikserem na gładką masę z Nutridrink Protein, jajkiem oraz szczyptą soli. Ciasto powinno uzyskać konsystencję śmietany.
- Na patelnię wlać olej i porządnie rozgrzać.
- Na rozgrzany olej wlać połowę ciasta i smażyć naleśnik z obu stron jedna po drugiej. Następnie usmażyć drugi naleśnik w ten sam sposób.
- Biały ser wymieszać z jogurtem naturalnym na gładką masę. Następnie dodać pokrojone na mniejsze kawałki owoce.
- Twarożek rozsmarować równomiernie na naleśnikach i zawinąć w rurki lub trójkąty.
Uwaga: W przypadku konieczności wyłączenia z diety surowych owoców, jagody można poddusić i zblendować, aby uzyskały formę musu.
II śniadanie
Nutridrink Protein o smaku waniliowym (125 ml – 1 butelka)
Herbata ziołowa lub owocowa (250 ml – 1 szklanka)
Obiad
Łosoś zapiekany z warzywami (1 porcja)
Herbata owocowa lub słaba zwykła herbata z cytryną (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 40 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- łosoś, świeży filet (120 g),
- szparagi (120 g – 4 sztuki),
- cukinia (125 g – ½ sztuki),
- papryka żółta (140 g – 1 sztuka),
- pomidor (170 g – 1 sztuka),
- cytryna (40 g – ½ sztuki),
- oliwa z oliwek (10 ml – 1 łyżka),
- koper ogrodowy (10 g – 2 i ½ łyżeczki),
- ryż brązowy (70 g – 1 woreczek),
- sól, pieprz (szczypta).
Sposób przygotowania
- Rozgrzej piekarnik do ok. 200°C.
- Łososia umyj, oprósz solą, skrop sokiem z cytryny.
- Na foli aluminiowej ułóż plastry cukinii, papryki, pomidora, szparagi (można użyć gotowej mrożonej mieszanki warzywnej) a na samej górze filet z łososia. Całość posyp koperkiem.
- Na koniec połóż plastry cytryny, skrop oliwą z oliwek.
- Piecz przez 20 minut.
- W międzyczasie ugotuj ryż.
Uwaga: Chcąc, aby danie było lżej strawne można ryż brązowy zamienić na biały, a warzywa obrać ze skórki. Po zakończeniu sezonu na szparagi można użyć podwójnej porcji cukinii.
Podwieczorek
Zielone lody owocowo-warzywne (1 porcja)
Woda z cytryną (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 180 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- dojrzały banan (120 g – 1 sztuka),
- świeży szpinak (25 g – 1 garść),
- natka pietruszki, garść liści bez łodyżek,
- Nutridrink Protein o smaku owoców leśnych (62,5 ml – 1/2 butelki).
Sposób przygotowania
- Szpinak umyć i osuszyć. Natkę pietruszki umyć, osuszyć, a następnie liście poodrywać z łodyżek.
- Wszystkie składniki zmiksować blenderem o dużej mocy. Od razu przełożyć do zamrażalnika.
- Co pół godziny przemieszać łyżką, aby lody się napowietrzyły.
- Następnie, jak zrobią się gęstsze przełożyć do szklanej salaterki.
- Po rozpuszczeniu nie zamrażać powtórnie.
Kolacja
Kanapki z awokado, jajkiem i kiełkami
Kawa lub herbata (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 10 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- pieczywo żytnie, razowe (70 g – 2 kromki),
- jaja kurze, całe (50 g – 1 sztuka),
- awokado (70 g – ½ sztuki),
- majonez (5 g – mała łyżeczka),
- kiełki, np. brokuła (10 g – mała garść),
- sól, pieprz (szczypta).
Sposób przygotowania
- Jajko ugotować na półmiękko, obrać ze skorupki i pokroić na plasterki.
- Chleb opiec lekko w tosterze, ostudzić, posmarować majonezem.*
- Awokado umyć, przekroić wzdłuż na 4 części, usunąć pestkę, obrać ze skórki. Miąższ pokroić na plasterki, ułożyć na pieczywie.
- Dodać jajko i kiełki, doprawić solą i pieprzem.
*Można również wymieszać majonez z awokado i przyprawami, następnie tak przygotowaną pastą smarować tosty, a na wierzchu ułożyć plasterki jajka oraz kiełki.
Uwaga: Chcąc, aby danie było lżej strawne można ciemne pieczywo zamienić na jasne.
Kawa lub herbata (250 ml – 1 szklanka)
Czas przygotowania: 10 min
Liczba porcji: 1
Składniki:
- pieczywo żytnie, razowe (70 g – 2 kromki),
- jaja kurze, całe (50 g – 1 sztuka),
- awokado (70 g – ½ sztuki),
- majonez (5 g – mała łyżeczka),
- kiełki, np. brokuła (10 g – mała garść),
- sól, pieprz (szczypta).
Sposób przygotowania
- Jajko ugotować na półmiękko, obrać ze skorupki i pokroić na plasterki.
- Chleb opiec lekko w tosterze, ostudzić, posmarować majonezem.*
- Awokado umyć, przekroić wzdłuż na 4 części, usunąć pestkę, obrać ze skórki. Miąższ pokroić na plasterki, ułożyć na pieczywie.
- Dodać jajko i kiełki, doprawić solą i pieprzem.
*Można również wymieszać majonez z awokado i przyprawami, następnie tak przygotowaną pastą smarować tosty, a na wierzchu ułożyć plasterki jajka oraz kiełki.
Uwaga: Chcąc, aby danie było lżej strawne można ciemne pieczywo zamienić na jasne.
Dziennie kaloryczność: 2252 kcal