Jak przygotować się do pierwszej wizyty u onkologa?

Dla wielu osób pierwsza wizyta u onkologa jest równoznaczna z usłyszeniem diagnozy o nowotworze. Dlatego jest ona przyczyną strachu i innych silnych emocji, a często bywa znacznie odwlekana w czasie. Czy rzeczywiście jest się czego bać? Przygotowaliśmy artykuł, który pomoże Ci przygotować się do pierwszej wizyty u onkologa. Kim jest onkolog? Co leczy? Jak wybrać specjalistę? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym tekście. Dowiesz się z niego także, co zabrać ze sobą na pierwszą wizytę u onkologa.

Spis treści:

1. Onkolog. Co leczy ten specjalista?
2. Jak znaleźć dobrego onkologa?
3. Szybka Terapia Onkologiczna
4. Co przygotować na pierwszą wizytę?
5. Przebieg konsultacji
6. Pierwsza wizyta w centrum onkologii – dlaczego jest taka ważna?

Onkolog. Co leczy ten specjalista?

Onkolog jest lekarzem, który zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem oraz leczeniem różnorodnych schorzeń nowotworowych, w tym także ich powikłań oraz stanów przednowotworowych. W zależności od diagnozy, stanu zdrowia pacjenta i wielu innych czynników, np. wieku chorego, terapia ma inny przebieg. Onkolog indywidualnie planuje dla chorego proces leczenia – farmakologiczny, radiologiczny czy chemioterapeutyczny. W razie potrzeby może pobierać wycinki tkanek do badań lub wykonywać drobne zabiegi chirurgiczne.  Onkolog nadzoruje postępy leczenia, a w razie potrzeby podejmuje jego modyfikację. Kieruje pacjenta na zabiegi chirurgiczne i stale współpracuje z innymi specjalistami, sprawującymi opiekę nad chorym.

Leczenie schorzeń nowotworowych często jest pracą zespołu specjalistów. Należą do niego: 

• onkolog kliniczny – prowadzi leczenie, czyli nadzoruje wszystkie etapy opieki nad chorym na raka, z wyjątkiem interwencji chirurgicznych,
• chirurg-onkolog – kwalifikuje pacjentów do operacji oraz wykonuje zabiegi chirurgiczne,
• radioterapeuta – planuje radioterapię, często współpracuje z fizykiem medycznym, technikiem elektroradiologiem oraz elektroradiologiem.
• psychoonkolog – wspiera chorego w sferze emocjonalnej i psychologicznej na każdym etapie leczenia.

Jak znaleźć dobrego onkologa?

Każda osoba, która zauważy u siebie niepokojące objawy, jest obciążona genetycznie (wśród członków najbliższej rodziny zdarzały się choroby nowotworowe) lub z innych powodów podejrzewa u siebie chorobę nowotworową, może umówić się na wizytę do onkologa.

Nie musisz mieć skierowania*, aby zarejestrować się na konsultację onkologiczną. Potrzebujesz dokumentu tożsamości oraz ważnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Którego lekarza wybrać? Jeżeli wizytę u onkologa zasugerował Twój lekarz rodzinny lub inny specjalista, poproś go o rekomendację. Może podpowiedzieć Ci, gdzie w Twojej okolicy przyjmują onkolodzy lub wskazać placówkę, stronę internetową albo miejsce, w którym możesz liczyć na wsparcie specjalistów.

Najszybszym sposobem uzyskania potrzebnych informacji jest przejrzenie sieci: za pomocą przeglądarki znajdziesz okoliczne poradnie i dowiesz się więcej o przyjmujących w nich lekarzy. Często umówisz również wizytę za pomocą rejestracji online. Źródłem informacji mogą być także członkowie rodziny i znajomi, którzy mają za sobą wizytę u onkologa, a nierzadko, i chorobę nowotworową. Pomocne będą również fora internetowe oraz strony i grupy na portalach społecznościowych, skupiające pacjentów onkologicznych, często konkretnego typu choroby np. pacjentów z rakiem płuca. Poznasz tam doświadczenia chorych, którzy przeszli podobny proces i mogą polecić lekarzy oraz placówki, w których odbywali leczenie. Po porady możesz zgłosić się także do fundacji i stowarzyszeń, działających na rzecz walki z rakiem. Współpracują one z doświadczonymi onkologami, specjalizującymi się w danym typie nowotworu i mogą wskazać odpowiedniego lekarza. Na szczególną uwagę zasługuje projekt Fundacji Alivia – Onkomapa, czyli internetowy przewodnik dla pacjentów po ośrodkach onkologicznych w Polsce.

Szybka Terapia Onkologiczna

Jeśli niepokoją Cię objawy, nie zwlekaj z decyzją o konsultacji z onkologiem. Pamiętaj, że możesz spotkać się z koniecznością długiego oczekiwania na wizytę, dlatego im wcześniej się umówisz, tym lepiej. Wczesne wykrycie i podjęcie leczenia zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworu złośliwego. To także większa szansa na skuteczną terapię i wyleczenie choroby nowotworowej.

„Szybka Terapia Onkologiczna” to program postępowania diagnostyczno-leczniczego, wprowadzony przez Ministerstwo Zdrowia w 2015 r. Dzięki niemu osoby, u których występują niepokojące objawy i podejrzenie choroby nowotworowej, mogą liczyć na krótszy czas oczekiwania i szybszą diagnostykę. Lekarz rodzinny, albo specjalista z poradni onkologicznej lub chirurgii onkologicznej zakłada dla pacjenta kartę Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (DiLO). Wówczas pacjent zostaje objęty przyśpieszonym trybem diagnostyki i leczenia.

Co przygotować na pierwszą wizytę?

Na pierwszą wizytę u onkologa zabierz ze sobą dotychczasową dokumentację medyczną, aby lekarz miał pełen obraz Twojego stanu zdrowia. Przydadzą się ostatnie wyniki badań, informacje o przebytych wcześniej ciężkich chorobach, zabiegach lub operacjach. Jeżeli leczysz się przewlekle, przygotuj także listę zażywanych leków i suplementów, jeśli takie przyjmujesz.

Przed konsultacją spisz na kartce wszelkie kwestie, o które chcesz zapytać, aby pod wpływem emocji o nich nie zapomnieć. Zanotuj także zaobserwowane objawy, dolegliwości, czas ich trwania oraz częstotliwość występowania. Zbierz także wywiad od członków rodziny – dowiedz się czy ktoś z krewnych miał chorobę nowotworową, a jeżeli tak, to kiedy i jaki rodzaj. Wywiad rodzinny w onkologii ma bardzo duże znaczenie. Przez wizytą dla wielu pacjentów pomocne jest także zapoznanie się z podstawową terminologią onkologiczną – ułatwia zrozumienie i przyswojenie otrzymanych w gabinecie informacje.

Na wizytę zabierz ze sobą:

• dowód tożsamości (najlepiej dowód osobisty),
• dokumentację medyczną, jeżeli chorujesz przewlekle,
• listę przyjmowanych leków i suplementów oraz ich dawkowanie,
• zanotowane przed wizytą zaobserwowane objawy, ich częstotliwość oraz czas występowania,
• listę pytań do onkologa,
• coś do notowania, np. notes i długopis. Jeżeli wolisz, możesz także robić notatki w telefonie, albo nagrać rozmowę (pod warunkiem, że lekarz wyrazi zgodę).

Warto przyjść z bliską osobą – partnerem, przyjaciółką lub kimś z rodziny: z osobą, przy której czujesz się swobodnie. W razie potrzeby okaże Ci wsparcie, a także pomoże zapamiętać wszystkie informacje, które zostaną przekazane podczas konsultacji.

Przebieg konsultacji

W dniu zaplanowanej wizyty, po przybyciu na miejsce i zgłoszeniu się do rejestracji, zostanie zebrany wstępny wywiad. Najczęściej zajmuje się tym doświadczona pielęgniarka onkologiczna. Zapyta o powód wizyty, zaobserwowane objawy i przebyte choroby. Założy Twoją kartę pacjenta. Będziesz mógł także upoważnić bliską osobę do dostępu do Twojej dokumentacji medycznej.

Kolejnym etapem jest wizyta w gabinecie lekarskim. Główną częścią konsultacji jest rozmowa: specjalista zbiera szczegółowe informacje na temat Twojego stanu zdrowia – jest to tzw. badanie podmiotowe. Omawiane są zaobserwowane symptomy, przebyte choroby, historia rodzinna. Później następuje badanie podmiotowe – fizykalne, polegające na ocenie stanu zdrowia pacjenta za pomocą zmysłów: wzroku, słuchu i dotyku. Lekarz może wówczas obejrzeć bliżej miejsce, w którym występują dolegliwości.

Na podstawie zebranych informacji onkolog zdecyduje o skierowaniu na dalsze, specjalistyczne badania lub umówi Cię na kolejną wizytę (jeżeli Twój przypadek nadaje się do leczenia w danej placówce).

Po otrzymaniu szczegółowych wyników badań, na kolejnym spotkaniu, onkolog może poinformować o diagnozie i zaproponować indywidualny plan leczenia. Podejmie także decyzję, czy skierować Cię do innej placówki, np. poradni chirurgii onkologicznej, jeżeli wymagany jest zabieg operacyjny.

Pamiętaj, że wizyta u onkologa nie musi być równoznaczna z rozpoznaniem nowotworu. Często niepokojące zmiany okazują się nienowotworowe i nie wymagają leczenia onkologicznego.

Pierwsza wizyta w centrum onkologii – dlaczego jest taka ważna?

Pierwsza wizyta u onkologa może być początkiem długiego procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Jeżeli zostanie u Ciebie rozpoznana choroba nowotworowa, Twoje wizyty w centrum onkologii mogą być częste. Warto odpowiednio się do nich przygotować, dzięki temu będą dla Ciebie mniej stresujące. Dobre przygotowanie do pierwszej wizyty pomoże Ci wynieść z niej jak najwięcej informacji. Zrozumienie choroby i swojego stanu zdrowia to podstawa świadomego uczestniczenia w procesie leczenia. Pacjent ma prawo do otrzymania wszelkiej niezbędnej wiedzy, a obowiązkiem lekarza-onkologa jest ją przekazać w sposób pełny i zrozumiały dla chorego. Dlatego na każdym etapie leczenia, zarówno na pierwszej wizycie, jak i podczas kolejnych, zadawaj pytania i współpracuj ze swoim lekarzem prowadzącym.

Onkologia kliniczna jest intensywnie rozwijającą się dziedziną medycyny, która w ostatnich latach poczyniła wyraźne postępy. Obecnie wiele chorób nowotworowych można wyleczyć, szczególnie tych rozpoznanych we wczesnym stadium zaawansowania. Kluczowe jest zachowanie „czujności onkologicznej” zarówno po stronie lekarza, jak i pacjenta. Dlatego jeżeli zauważasz u siebie niepokojące symptomy – mogące oznaczać raka, umów się na pierwszą wizytę u onkologa.

*skierowanie może być wymagane w przypadku rejestracji do poradni chirurgii onkologicznej, genetyki onkologicznej lub poradni leczenia bólu i opieki paliatywnej.