Odleżyny, czyli rany powstałe na skutek przewlekłego ucisku tkanek pomiędzy kośćmi a podłożem u osób unieruchomionych, bardzo trudno jest wygoić. Podobny problem mogą stwarzać przewlekłe owrzodzenia spowodowane np. zaburzeniami krążenia. Przewlekła rana jest dla organizmu dużym wyzwaniem. Proces gojenia, zwłaszcza przez tzw. ziarninowanie, co ma miejsce właśnie w przypadku przewlekłych ran, wymaga wytworzenia nowych tkanek i jest procesem pochłaniającym spore ilości energii. Aby proces gojenia rany mógł przebiegać prawidłowo organizm musi otrzymywać odpowiednią ilość energii i składników odżywczych, w tym białka.

Ważnym elementem w diecie osób z odleżynami jest białko.

Spis treści:

  1. Zapotrzebowanie na energię u chorego
  2. Ile białka powinna przyjmować osoba z odleżynami?
  3. Arginina jest istotnym składnikiem diety
  4. Witaminy i mikroelementy
  5. Co podawać choremu odleżynami?

Zapotrzebowanie na energię u chorego

Zapotrzebowanie na energię u chorego z odleżyną wzrasta około 1,5 razy w stosunku do zapotrzebowania osoby zdrowej i wynosi około 30-35 kcal/kg masy ciała na dobę, w przypadku rozległych ran zapotrzebowanie to może być nawet większe.

Ile białka powinna przyjmować osoba z odleżynami?

Optymalne, dzienne zapotrzebowanie na białko u osoby dorosłej wynosi ok. 0,9 g/kg masy ciała, u osób z ranami zapotrzebowanie na białko wzrasta do 1,5-2,1 g/kg masy ciała/dobę. W praktyce oznacza to, że spożycie białka powinno być co najmniej dwukrotnie większe niż w zwykłej diecie. Źródłem białka są produkty takie jak nabiał, mięso, ryby i jajka – jeden lub kilka z tych produktów powinny pojawić się w składzie każdego posiłku.

Arginina jest istotnym składnikiem diety

W przypadku trudno gojącej rany, w tym odleżyny ważne jest także dostarczenie organizmowi takich składników jak np. arginina. To aminokwas, który wchodzi w skład kolagenu i jest źródłem tlenku azotu, substancji rozszerzającej naczynia i poprawiającej ukrwienie tkanek. Dostarczenie odpowiedniej ilości argininy w zwykłej diecie może być niewystarczające, dlatego warto do diety włączyć specjalistyczny preparat odżywczy Nutridrink Skin Repair. Oprócz argininy w ilości 3 g na 200 ml Nutridrink Skin Repair zawiera też inne ważne dla procesu gojenia składniki np. cynk, witaminy A, C i E oraz wysoką zawartość białka.

Witaminy i mikroelementy

Codziennie w diecie powinny znaleźć się też produkty zawierające witaminy C, E i A: owoce, warzywa (zwłaszcza zielone) i oleje roślinne. Witamina C jest bardzo ważna w diecie chorego z przewlekłą raną, gdyż jest niezbędna do syntezy kolagenu budującego bliznę, ma także właściwości przeciwutleniające. Owoc powinien być podawany do 1-2 posiłków w ciągu dnia, dla osób starszych ważne by były to owoce dojrzałe i obrane, tak by łatwo było je zjeść. Warzywa mogą być spożywane w postaci podgotowanej, duszonej lub surowej. Z olejów roślinnych warto wybrać olej rzepakowy lub z orzecha włoskiego, gdyż poza witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach zawierają największe ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych np. omega-3 – bardzo ważnych z uwagi na ich możliwe działanie przeciwzapalne.

W diecie osoby z gojącą się raną trzeba zadbać o dostateczną podaż mikroelementów, zwłaszcza cynku i selenu. Cynk, podobnie jak witamina C, jest niezbędny do syntezy kolagenu. Dobrym źródłem tych mikroelementów są pełnoziarniste produkty zbożowe, mięso (zwłaszcza drobiowe i wołowe) i żółtko jaja.

Nie wolno zapomnieć o błonniku pokarmowym oraz odpowiedniej podaży płynów. Pozwoli to zapobiegać zaparciom.

Co podawać choremu odleżynami?

Chory powinien spożywać 5-6 posiłków w ciągu doby. Powinny być odpowiednio zbilansowane i bazować na naturalnych, nieprzetworzonych produktach zapewniających energię oraz wszystkie makro- i mikroskładniki. Słodycze mogą zwiększać co prawda kaloryczność posiłków, jednak hamują apetyt i nie zapewniają zbilansowanej podaży składników odżywczych. Powinny być spożywane w niewielkich ilościach i tylko na koniec posiłku (jako deser).

Posiłki warto uzupełniać gotowymi preparatami wysokoenergetycznymi i wysokobiałkowymi takimi jak Nutridrink Skin Repair, którego skład dobrany jest tak by wspierać gojenie ran. W przypadku odleżyn warto jednak pamiętać , iż skuteczna opieka wymaga wielokierunkowego działania: redukcji ucisku (poprzez obracanie pacjenta, wyrównywanie powierzchni, na której leży) , opatrywania rany (utrzymania jej w czystości, stosowania odpowiednich opatrunków) oraz właśnie odpowiedniego żywienia chorego.

Opieka nad osobą z odleżynami