Wpływ nowotworu na stan odżywienia organizmu chorego
Osłabienie apetytu i niekontrolowane chudnięcie to często jedne z pierwszych niepokojących objawów, które są powodem wizyty u lekarza. Spośród wielu możliwych przyczyn takiego stanu rzeczy może okazać się, że obserwowane symptomy są związane z obecnością choroby nowotworowej. Nawet do 85% pacjentów onkologicznych bywa niedożywionych lub wyniszczonych, na którymś z etapów swojej choroby. Dlaczego? Powodów można szukać między innymi w samym przebiegu choroby, jak i w skutkach ubocznych leczenia związanych z zastosowaniem chemioterapii, radioterapii czy immunoterapii lub metod łączonych.
Spis treści:
- Skutki stanu zapalnego wywołanego przez nowotwór
- Lokalizacja nowotworu jako powód unikania posiłków
- Skutki uboczne leczenia onkologicznego i wpływ na przyjmowanie pokarmu
- Czy nowotwór ma wpływ na stan odżywienia organizmu?
- Specjalistyczne preparaty odżywcze w diecie onkologicznej
Skutki stanu zapalnego wywołanego przez nowotwór
Nowotwór powoduje w organizmie powstanie uogólnionego stanu zapalnego. Przy np. przeziębieniu czy urazie jest to czasowa naturalna reakcja obronna, jednak w przypadku raka stan zapalny nie przemija. Komórki nowotworowe wydzielają cytokiny, czyli substancje wywołujące szereg reakcji metabolicznych, które powodują m.in. utratę apetytu i zwiększone zużycie energii, jak również rozpad białek i tkanki tłuszczowej. W efekcie organizm chorego traci masę mięśniową i tłuszczową, co powoduje stan niedożywienia i chudnięcie, jak też często osłabienie pacjenta.
Lokalizacja nowotworu jako powód unikania posiłków
Rosnący nowotwór zaburza pracę tkanki lub narządu, w których się umiejscowił. Jeżeli jest zlokalizowany w przewodzie pokarmowym, np. żołądku albo jelitach, może powodować zaburzenia trawienia i wchłaniania. Chory, po spożyciu określonych produktów, może odczuwać dolegliwości takie jak: wczesne uczucie sytości, nudności, wymioty, wzdęcia i biegunki. Z tych powodów unika posiłków.
Umiejscowienie nowotworu utrudnia również czasem przyjmowanie pokarmów. Na przykład, jeżeli guz znajduje się w przełyku, może powodować trudności w połykaniu jedzenia.
Skutki uboczne leczenia onkologicznego i wpływ na przyjmowanie pokarmu
Chemioterapia dobierana jest indywidualnie do typu nowotworu, stopnia jego zaawansowania oraz reakcji organizmu pacjenta na leczenie. W jej trakcie chory na raka przyjmuje leki cytostatyczne. Ich celem jest niszczenie komórek nowotworowych, ale działają one również na cały organizm. Mogą uszkadzać zdrowe komórki, szczególnie te, które szybko się dzielą jak komórki szpiku, mieszków włosowych czy nabłonka w jamie ustnej lub przewodzie pokarmowym. Z tego powodu chorzy w czasie lub po chemioterapii tracą włosy, miewają dolegliwości związane z jamą ustną i gardłem, m. in. podrażnienia, owrzodzenia czy infekcje.
- brak apetytu
Zwykle pierwszym sygnałem występowania działań niepożądanych leczenia jest brak apetytu i uczucie pełności po spożyciu nawet niewielkiego posiłku. Rezultatem może być szybka utrata masy ciała w krótkim czasie. Niedożywienie może rozwinąć się nawet u tych pacjentów, którzy jak się wydaje, spożywają wystarczające ilości pożywienia. Jest ono wynikiem stanu zapalnego oraz zaburzeń trawienia i wchłaniania – stosunkowo częstych przy chorobach nowotworowych.
- objawy ze strony układu pokarmowego
Inne możliwe działania niepożądane występujące w trakcie leczenia raka to nudności, wymioty, biegunka, zaparcia lub wzdęcia, zaburzenia odczuwania smaku oraz zapachu.
Czy nowotwór ma wpływ na stan odżywienia organizmu?
Zły stan odżywienia pacjentów onkologicznych może powodować nasilenie skutków ubocznych terapii. Osłabienie organizmu może stać się również podstawą do zmniejszenia dawek leków, a nawet przesunięcia leczenia w czasie, co w dalszej kolejności może się wiązać z do pogorszeniem stanu zdrowia oraz zmniejszeniem efektywności leczenia.
Specjalistyczne preparaty odżywcze w diecie onkologicznej
Właściwe postępowanie żywieniowe, w postaci zbilansowanej diety i wsparcia żywieniem medycznym (specjalistycznymi preparatami odżywczymi) może złagodzić lub przeciwdziałać części działań niepożądanych terapii na stan odżywienia chorego . Optymalny stan odżywienia daję szanse między innymi na zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań pooperacyjnych, lepszą tolerancję leczenia, krótsze pobyty w szpitalu oraz szybszą regeneracją organizmu.
