Rosół jako naturalne lekarstwo dla chorych. Czy na pewno?
Według powszechnego przekonania, na chorobę najlepszy jest gorący, domowy rosół. Z pewnością stanowi on wyraz troski o bliską osobę. Ale czy z dietetycznego punktu widzenia jest to rzeczywiście potrawa odpowiednia dla osoby chorej?
Spis treści:
Potrzeby żywieniowe chorego
Czy rosół zaspokaja potrzeby żywieniowe podopiecznego? Niestety, nie. Rosół, który podajemy chorym, będący najczęściej wywarem z mięsa drobiowego i warzyw, to przede wszystkim zupa niskokaloryczna. Dostarcza zaledwie 20-50 kcal w 100 ml. Oznacza to, że 200 ml talerz zawiera jedynie ok. 100 kcal (patrz tabela 1). Wartość energetyczną możemy oczywiście zwiększyć przez dodatek makaronu czy mięsa. Dodamy tym jednak zaledwie 100-200 kcal. Taki posiłek nie jest w stanie zaspokoić zwiększonego podczas choroby zapotrzebowania na energię. Poza tym klarowanie rosołu, czyli usuwanie m.in. białej pianki, obniża wartość żywieniową zupy, gdyż pozbawia ją białka.
Wartość odżywcza rosołu
Rosół nie wnosi do menu chorego dostatecznej ilości składników mineralnych i regulujących (patrz tabela 1). Prawdą jest, że podczas gotowania część z nich przechodzi z warzyw do wywaru. Jednocześnie jednak niektóre witaminy (głównie B1 i C) ulegają rozpadowi pod wpływem temperatury. Ważnych pierwiastków, takich jak wapń (do budowy kości) i żelazo (do syntezy hemoglobiny), porcja rosołu zawiera jedynie 1-2%.
Tabela: Przeciętna ilość składników odżywczych w 200 ml rosołu drobiowego w odniesieniu do rekomendowanego dziennego spożycia dla zdrowej dorosłej osoby.
Ilość w 200 ml rosołu | % GDA | |
Energia | 60 kcal | 3 |
Białko | 1,5 g | 3 |
Węglowodany | 2,5 g | 1 |
Tłuszcz | 5 g | 7 |
Błonnik | 0,5 g | 2 |
Potas | 200 mg | 10 |
Wapń | 10 mg | 1 |
Fosfor | 70 mg | 1 |
Żelazo | 0,5 mg | 2-6 |
%GDA = Wskazane Dzienne Spożycie (z ang. Guideline Daily Amount) stanowiące w przybliżeniu ilość energii i składników odżywczych dla przeciętnej dorosłej osoby obliczonej w odniesieniu do diety 2000 kcal.
Rosół najlepszy w chorobie = MIT
Z wyżej opisanych względów rosół nie jest posiłkiem odpowiednim dla osoby chorej. Zawiera niewiele energii i substancji odżywczych w dużej objętości. Jego głównym składnikiem jest woda, która wypełniając żołądek sprawia, że u pacjenta szybko pojawia się uczucie sytości. Rosół stanowi zatem posiłek niepełnowartościowy, nie zapewniający dostatecznej ilości kalorii, białka, witamin i soli mineralnych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Ponadto domowy rosół, mimo że jest zupą lekkostrawną i lubianą przez większość osób, nie ma zbyt wyrazistego smaku. Chorym, u których występują zaburzenia łaknienia i odczuwania smaku (przede wszystkim po chemioterapii i radioterapii), może wydawać się mdły.
Dobrą alternatywę dla czystego rosołu mogą stanowić zupy bardziej energetyczne i bogate w składniki odżywcze. Przyrządza się je przez dodatek śmietany, olejów roślinnych, kasz, ryżów, makaronów, a także specjalnych produktów do żywienia medycznego takich jak Nutridrink Protein.